Blog jest częścią NAWIGATORA do mojej książki Wędrujący świat www.wedrujacyswiat.pl. Jej Czytelnicy mogą tutaj kontynuować frapującą i nigdy niekończącą się debatę na temat światowej społeczności, globalnej gospodarki i ludzkich losów, a także naszego miejsca i własnych perspektyw w tym wędrującym świecie.
Tutaj można przeczytać wszystkie wpisy prof. Grzegorza W. Kołodko.
Zapraszam do dyskusji!
Blog is a part of NAVIGATOR to my book Truth, Errors and Lies. Politics and Economics in a Volatile World www.volatileworld.net. The readers can continue here the fascinating, never-ending debate about the world’s society, global economy and human fate. It inspires one to reflect also on one’s own place in the world on the move and one’s own prospects. In this way the user can exchange ideas with the author and other interested readers.
Here you can download archive of all posts professor G. W. Kołodko.
You are invited to join our debate!
(360.) The Development Debate a Multi Dimensional Approach
The conventional growth literature looks at development in terms of improved welfare. In welfare economics we evaluate the effects of welfare changes by means of the indirect utility function (the consumer is worse off if indirect utility function at a later date is lesser than that of an earlier date [v(p1,w)<v(p0,w)]) hence from this it can be clearly seen that welfare is purely related to GDP i.e. the economic dimension of development. The higher a country’s GDP is the better its welfare is. This basically means that decrease in welfare would imply decrease in wealth. When there is a decrease in wealth and if we apply Solow’s growth model this would then mean that there is a decrease in savings hence investment is affected and hence more poverty in the economy. Investment leads to improvements in output, wages, the normal conditions of life such as better health, education, transport etc. As a result of this the Human Development Indicators improves then at the end of the line we find development! Hence betterment of indirect utility functions means improvement in welfare. This definition starts from the productivity and output level of the economy.
The international discourse of development is how do measure development. Real classical economists would want debates on development to center around issues like levels of investment, savings, consumption and production. All economic theories of development, follow this path. Development of course here is measured in terms of economic indicators such as ”GDP growth rate etc. However, these conventional means of defining and evaluating development has been put to test. For instance, when we say economic growth was attained at 5 %, you very well know that it is possible for ten people to make an economy grow to that level against a population of 30 millions. And then, how did we arrive to it!
So the new nomenclatures advanced by people like Stiligz and Sen is we do not have to explain development models in the sense of economic indicators. Other than asking, how much the economy grew, why not ask:
-how many boreholes of water were constructed
-how many children were able to access schooling opportunities
-how many hospitals were constructed
-how free were elections and did the voices of the poor reign
-are institutions properly constituted and is the rule of law upheld.
In some countries, people are beginning to ask how happy are the people (Gross Domestic Happiness). Greece uses this methodology to compute their economic growth? Bhutan’s great resource at the moment is the happiness of its people. It is assumed, people are only happy when then they have access to the basic needs. (you can think of many other humanistic indicators).
Hernandos De Soto discusses reasons why capital does not reproduce itself (the failure of capitalism) in advancing countries. His other book the other path discusses at length about a key feature of developing economies as seen in the informal sector. According to Hernandos a key solution or hindrance to the development problem is property rights. Gustavo Gutierez a Latin American theologian sees liberation as an end which requires the widest possible set of opportunities. Accordingly Gustavo suggests that we replace the term development with liberation. Development according to Gustavo is purely an economic concept and does little in considering the person as a psycho, social, religious and somatic person. Gustavo’s writings have had a lot of influence in Latin America and the Catholic Church in general. It is unfortunate that Gustavo was later silenced by the Catholic church and could no longer continue his writings on liberation theology.
Armatya Sen on the other hand developed the capability approach which focuses on the ability to do and to be which he calls functionings. Hence to Sen development is an end while the capabilities which are a set of functionings are the means. Key in the capability approach are the conversion factors which are the relationships between the state (means) and the ability to achieve certain beings and ends. One recent important contribution to the development literature is Prof. Grzegorz Kolodko who suggests the Integrated Index of Socio Economic Well Being (ZIP). Kolodko’s index looks at the output level in the economy measured by ppp per capita, the well being of the population (health, satisfaction, expectation and education), environment and leisure time (cultural values). The index in assessing development goes beyond the normal economics confinement and integrates other important factors.
Development as can be seen is not a function of GDP growth or decline per se. It is more. It incorporates many other inputs as can be seen from the Kolodko’s index (health, satisfaction, expectation and education) and other development experts. Countries therefore in their endervor to develop should ask themselves practical questions. On the other hand the question of big plans or small searches come to the lime light too. At times conventional assumptions may need to be relaxed or changed, omitted in search for a development answer.
(359.) What Advice Would Work in the Quest for Africa’s Development?
The following story (abit extended and exaggerated by me though) is quite interesting, later on I would like to link it to my argument in this blog. The rats were experiencing a great problem. There was a cat that was eating them, and they had lost many of their dear ones. Their greatest fear was that within no time, this cat would wipe out all the rats from the face of the earth. The rats then convened a great meeting known as the “council of to put an end to a threat on rats’ lives caused by a greedy cat.” In the council they invited world renowned consultants who discussed their problem at length. Some of the consultants sympathized with their situation, while others ridiculed them though prudently. At the end of the great council several suggestions were arrived at as follow:
1. A meeting was to be convened between the rats and the cat so that they could help the cat to explore other types of food and leave the rats alone.
2. The rats were to develop a cage to put in the cat.
3. A loud bell was to be tied on the neck of the cat so that whenever he was around the rats would hear and run away.
All these suggestions were applauded for their novelty and the ability to save the lives of the rats. The problem with all these suggestion was the fact that they could not be accomplished because there was no volunteer among the rats to carry out any of the specific recommendations. So until today the rats are looking for volunteers among themselves for a reconciliatory meeting with the cat, the rats who would cage the cat and the ones to mount the bell on the neck of the cat. The cat on the other hand continues eating the rats.
The above situation is what the Sub Saharan Africa faces. William Easterly one of the development critics for Africa advocates for a search model. According to him Africa will only develop if it solves one problem at a time. Some of the books he writes such as the White Man’s Burden and the Elusive Quest for growth and many of his articles give Africa in a very bad and misserable picture. The search model is one of Easterly’s major contributions to the wider development economics, however it might not benefit the people to whom it is addressed to when he seems to have little or no respect for them. The other growth model which Easterly has developed is the “total factor productivity” as a great driver to economic development. Easterly is a brilliant non conventional scholar, but his great contributions could be overlooked because of the way they are presented. Jeffrey Sachs of the other hand looks at Africa’s development from a much more holistic view point. The paths he suggests have been dubbed as “big plans.” He suggests that the west should write of debts for Africa and dedicate part of their national incomes to help Africa come up. The same path seems to have been taken by Paul Coullier in his Bottom Billion (2007) where he suggests that Africa needs a mixture of interventions (sort of a Marshal Plan) such as trade, aid and military support.
The global economic development statistics paint a really gloomy picture for the Sub Saharan Africa region and the entire African Continent as a whole. The African continent’s total GDP contribution to the whole world is 6.8%. That of Sub Saharan Africa is 5.3%. When Nigeria and South Africa are removed from this group the total GDP of the remaining 42 countries add up to 2.8% of the global GDP. These statistics of course look miserable and scary. Other statistics show that the total cost Africa has incurred as a result of armed conflict since 1990 is USD 300 billion at 1990 ppp. The highest cost was incurred in Burundi from 1993 to 2005, followed by Rwanda in 1990 to 2001. Child mortality is about 180 children per 1000 live births. The proportion of the population living on less than USD 1 by 2004 was 40%. When it comes to deaths as a result of malaria, HIV/AIDS and many other diseases (many are imaginable) the picture is more scary. What the statistics would like to show is that “All Africans” will die soon because they all might be sick. Sometimes I wonder who is more sick is it the statisticians and their work or the Africans (just a loud thought). Pictures taken of Africa by development workers have one thing in common and that is to depict Africa as a land of idiots, foolish and primitive people. The “global development fashion” at the moment is to depict Africa as a continent with no hope and full of misery.
As an upcoming African development economist, I know that the contributions of other economists in this field matter a lot. However, the fact that many development economists have no respect but contempt, ridicule and pity for Africa contributes a lot in killing the esteem Africa has. Once the African listens to the jeers of at times very ignorant professors whose opinions are shaped by the literature available and hence draw all their conclusions from it, it makes it hard for the student to share his or her own perspectives to what is happening in the development debate. In any case the voices of many brilliant African economists have been quashed because they feel psychologically subdued by a world that would not listen to them but quashes and tramples upon them. At the same level even the African professionals are not taken at par with their global colleagues as they are considered to be inferior. Students too in diaspora can attest to the fact that the efforts to integrate in the host communities and be accepted as a merit student takes much effort.
My conclusion is that time for African intellectual to express what they believe to be the African Solution is now. There is so much richness to read and evaluate the suggestions from all other people of the world despite their attitude towards Africa. However let the Africans see the feasibility of the solutions provided from practical perspective. We should not care about the bad labels given to Africa (the people giving these labels are ignorant) but let us care about what can possibly contribute to the African solution. One of the great Kenyan spirits is “harambee” i.e. pooling together and this had done much to the development of Kenya. I really think, it has reached a time to meet global intellectual fire with soul force. Africa will one time develop and the economic prophets of doom will be shamed!
(358.) Szanowny Panie Profesorze,
Przeczytałem wspaniałą książkę “Wędrujący Świat” i jestem nią zachwycony. To pierwsza od długiego czasu książka, która nie tylko odsłania absurdy obecnego systemu ekonomicznego, ale również budzi nadzieję, że wszystkie te problemy dają się rozwiązać!
Pozdrawiam wszystkich sympatyków TIGER-a
Bolek
(357.) Witam Pana Panie Profesorze.
Witam wszystkich czytelników, przyjaciół i sympatyków Blogu „Wędrujący Świat”.
Panie Profesorze – Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!!!
Zauważyłem spore zainteresowanie moimi tekstami, przemyśleniami, propozycjami zmian więc robię ciąg dalszy.
I. „Aby się żyło lepiej” Duże oszczędności w państwie powstaną wtedy, gdy:
1). zmniejszy się liczbę posłów do 150 osób i senatorów do 50 osób;
2). zmniejszy się duże „zarobki” posłów o 40-50% { obecnie 989,20zł (a posłowie chcą mieć10278,10zł, co jest bezczelne)}i nie tylko posłów ( sektor publiczny; sektor prywatny);
3). oszczędzić można jeszcze na wyjazdach, samochodach służbowych oraz gdy zmniejszy się zużycie prądu, gazu i wody w obiektach, budynkach państwowych;
4). dużo kosztują też służby mundurowe.
I tu koniecznie należy szukać oszczędności!!!
II. Przysłowiową „solą w oku” większości społeczeństwa są m.in.:
a). fakt, że policjanci pracują 15 lat (zamiast min. 20 lat), przechodzą na emeryturę i dodatkowo jeszcze podejmują pracę jako ochroniarze [a utrzymuje ich cały czas podatnik (gdzie większość pracuje od ok. 20 do 65 roku życia)];
b). fakt, że są zbyt wielkie dysproporcje w zarobkach prezesów (od kilkudziesięciu do kilkuset tys. miesięcznie) koncernów, przedsiębiorstw, agencji, banków w porównaniu do zwykłych pracowników (w takim okresie powinny one ulec zmniejszeniu o 40-50% dla dobra prezesów);
c). fakt, że brak jest pomocy i dobrej woli w takich instytucjach jak: policja, US, ZUS, inne urzędy (gdzie: informacja jak zachować się zgodnie właściwie z obowiązującym prawem; miła obsługa; książki skarg i wniosków itd.);
d). brak wolności gospodarczej (kontrola za kontrolą);
e). bałagan wywoływany przez kapitał spekulacyjny; wiecznie pazerni pośrednicy itd.
III. Właściwą drogą ku lepszej przyszłości są inwestycje publiczne w infrastrukturę zwłaszcza drogową i kolejową (efekt to rozwój społeczny i gospodarczy).
Według większości społeczeństwa błędem jest obniżanie (może celowe) poziomu edukacji społeczeństwa (zwłaszcza dzieci i młodzieży), oraz obniżanie poziomu opieki medycznej.
Bez wysokiego poziomu edukacji (zwłaszcza informatyki, matematyki, fizyki, chemii, biologii i języków obcych), legną polskie badania naukowe, nie będziemy wygrywali w konkursach międzynarodowych (np. informatyczne), nie będzie nowych materiałów oraz technologii dla przemysłu i przedsiębiorców.
IV. Gospodarstwa domowe.
Wielu ludzi twierdzi, iż interes państwa nie jest spójny z gospodarką (i z wolą większości społeczeństwa).
Zastanawiają się oni, dlaczego, po co zniszczyło się tak dużo w latach 1991-2008 i po co niszczy się nadal np.: wcześniej cukrownie teraz stocznie. Po co?
Czyżby w myśl zasady „po nas choćby potop”. Niszczy się nie tworząc nic nowego w miejscu starego. Starzy ludzie powiadają, że w tym kraju to normalne trzy pokolenia budują a czwarte wszystko rujnuje.
Ci ludzie „zasuwają”, aby zarobić na życie swoje i swoich rodzin. Zanim kupią coś np. telewizor, sprzęt AGD, czy samochód zastanawiają się dwa razy, (kalkulują czy dadzą radę za tego typu zakupy zapłacić; zastanawiają się czy te skromne środki finansowe nie odłożyć na czarna godzinę, bo zawsze może być gorzej).
Nie wiem czy wszyscy wiedza, że pod względem poziomu nędzy na wsiach Polska zajmuje pierwsze miejsce w Unii E.
brak zamówień = brak pracy = brak pieniędzy (dla wszystkich)
(„brud, smród i ubóstwo”)
V. Mój dom – „moja twierdzą”.
Powinno jak najszybciej się wprowadzić w życie to zdanie w prawie, jak jest w cywilizowanych krajach, czyli „wlazłeś” na moją posesję bez zaproszenia cichaczem, lub jesteś przestępcą spodziewaj się konsekwencji, obrona gazem, paralizatorem, rąbnięcia młotkiem, nożem, lub zagryzienia przez dobermana, podobnie powinno być, gdy ktoś kradnie mi samochód lub mnie napada, obrona konieczna bez względu na konsekwencje wobec napastnika, niema mowy o jej przekroczeniu a jedynie nadużyciu – czyli sytuacji: zabijam i finguję obronę. Wykluczam tu tylko użycie broni palnej (więcej szkody niż pożytku).
Dom „twierdza” jest w ten sposób, że nikt poza domownikami do niego nie powinien wchodzić, a zwłaszcza osoba nieproszona. Uważam, że innych ludzi powinno spotykać się poza domem (wyjątek – imprezy okolicznościowe).
VI. Banki a Rząd. Banki wymusiły na rządzie gwarancje a i tak nie uruchomiły akcji kredytowej.
Mimo iż RPP już kilka razy obniżyła stopy procentowe wiele nieuczciwych banków postępuje w sposób odwrotny, tj. podnoszą stopy procentowe w banku i „obdzierają żywcem ze skóry” swoich klientów. Pobierają także wysokie prowizje oraz w przypadku kredytów walutowych zarabiają dużo na swoich klientach na tzw. różnicach walutowych.
„Banki wykorzystały kryzys jako pretekst i wymusiły na rządzie rewelacyjne warunki. Teraz, udzielając kredytów firmom, nadal będą zarabiały tyle samo, co wcześniej. Za to całe ryzyko przejmie na siebie rząd. Cały paradoks tej sytuacji polega na tym, że banki i bez decyzji rządu odblokowałyby akcję kredytową. „
Ile pieniędzy banki mają na kredyty?
”Ponad 30 mld zł. Ok. 15 mld zł to kapitał pozyskany m.in. z lokat. 17 mld zł dostały w ubiegłym tygodniu od NBP, który wykupił od nich papiery wartościowe”.
Należy też wspomnieć o kontrowersyjnych wysokich nagrodach pobranych na koniec 2008 r. przez władze banków („z wypracowanych zysków” – które „zafundowali” klienci banków).
VII. Przedsiębiorcy ( przynajmniej niektórzy) dodatkowe środki na swoją działalność uzyskać jeszcze teraz mogą m.in. ze sprzedaży posiadanego przez nich majątku np.:
z sprzedaży willi, letnich domków, jachtów, sprzedaży luksusowego samochodu lub sprzedaży jednego z kilku posiadanych na stanie, z lokat bankowych, bonów itp.
Poza tym można zmniejszyć poziom zużycia gazu, prądu i energii elektrycznej przez zastosowanie kilku stosunkowo prostych rozwiązań (m.in. technicznych).
Pozdrawiam Piotr.
(356.) Witam Pana Profesora!
Po “Wędrującym świecie” przeczytałem książkę “Gringo wśród dzikich plemion” Wojciecha Cejrowskiego, z ciekawymi opisami “zetknięcia się różnych kultur”. Te atrakcyjne opisy “wędrującego świata” skojarzyłem natychmiast z Pana relacją z wioski Okedede, w Masywie Air, w Nigerze.
Mam brata – też wielkiego podróżnika (najbardziej polubił i najlepej spenetrował – z tego co wiem – Amerykę Południową). Sam troszeczkę podróżowałem, i trochę widziałem (głównie z okien autokaru, samolotu lub pokładu statku) ale inaczej poznawałem “wędrujący świat” mieszkając, pracjąc i kupuąc – przejściowo i krótko – w Szwecji (przed wielu laty). Miałem możliwość porównania “sojalizmu z ludzką twarzą” z tym wyróżnianym przez Pana Nordyckim kapitalizmem – kapitalizmem chyba z “wyjątkowo ludzką twarzą”.
To duże szczęście móc podróżować i dobrze, że wielu Polaków podróżuje. Niestey nie każdy tak “owocnie” jak Pan Profesor.
Pozdrawiam serdecznie, i nieśmiało ponowni zapytuję o nagrodę(y).
(355.) Wielki Wędrowcze
“Taki dzień się zdarza raz,
tylko raz i więcej nie…
jak zatrzymać czas?…”
– śpiewała kiedyś popularna piosenkarka.
W tym wyjątkowym, magicznym dniu życzę niezmiennej, najlepszej kondycji do niebywale wytężonej pracy, do ambitnych zadań znaczonych w zapełnionym po brzegi kalendzrzu.
Życzę Panu (i nam wszystkim), aby świat uznał wreszcie, że MIAŁ PAN RACJĘ. Aby nie wnuczka wnuczki, a Pan osobiście w dobrej formie doczekał czasów, kiedy mieszkańcy naszej pięknej Błękitnej Planety “nawrócą się” na NOWY PRAGMATYZM, a przynajmniej na jego wielki początek. To jest możliwe!
Łączę słowa szacunku i trzymam kciuki za powodzenie.
(354.)Dot.: AMORTYZACJĄ W KRYZYS !!
Szanowny Pan Profesor
Grzegorz Kołodko
Dot.: AMORTYZACJĄ W KRYZYS !!
Do czasu przeczytania Pańskiej książki „Wędrujący Świat” byłem liberałem. Po przeczytaniu Pana książki oraz wobec kryzysu powstałego w USA, zweryfikowałem swoje poglądy. Stwierdziłem, że Pana tezy zawarte w książce są dowodem na to, że Pana poglądy zawarte nie tylko w tej książce są słuszne nie w teorii, ale przede wszystkim w praktyce.
Obecny już kryzys finansowy przenosi się do gospodarki. Gdyby jednak politycy słuchali takich specjalistów jak Pan Profesor – mógłby on być łagodniejszy lub ograniczony do minimum. Niestety ‘walka” z politykami przypomina walkę z wiatrakami. Trudno jest ich przekonać do patrzenia na gospodarkę w perspektywie innej jak: kampania wyborcza lub kadencja.
Powyższe przekonało mnie do napisania do Pana Profesora kilku moich przemyśleń dotyczących mojego doświadczenia w zakresie prawa podatkowego obowiązującego w Polsce.
Moim zdaniem jest wiele sposobów na złagodzenie nadchodzącego kryzysu w Polsce. Moje doświadczenie ( byłem Prezesem Zarządu spółek prawa handlowego) wskazuje, że poważnym ograniczeniem rozwoju rynku inwestycyjnego, a przez to rynku pracy, rynku konsumpcyjnego, wpływów podatku dochodowego i VAT do budżetu oraz opłat do ZUS jest specyficzny „podatek” to jest : AMORTYZACJA PODATKOWA.
W okresie prosperity – koszty amortyzacji rozłożone w czasie – mogą zostać wliczone przez przedsiębiorców w cenę wyrobu. Jednak w okresach recesji i kryzysu są one poważnym czynnikiem ograniczającym rozwój inwestycji. Już dzisiaj przedsiębiorcy oficjalnie oświadczają, iż wstrzymują wszelkie swoje decyzje dotyczące rozwoju i inwestycji. Powoduje to m.in. „zjawisko kuli śniegowej” – samo rozpędzającej się recesji.
Przesyłam Panu Profesorowi swoje przemyślenia dotyczące załączników do ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych ( wysokości stawek amortyzacyjnych).
W przypadku, gdy uzna Pan Profesor moje tezy za zasadne – proszę o pomoc w przekonaniu naszych decydentów, aby rozważyli możliwość zmiany wysokości stawek amortyzacyjnych. Stawki mogłyby być wprowadzone okresowo ( na czas kryzysu) lub na stałe, w określonych branżach i działach gospodarki lub dla wszystkich podmiotów gospodarczych.
Z poważaniem
Paweł
P.S. Nowatorskie spojrzenie Pana Profesora na zagadnienia makroekonomiczne zasługują na pełne uznanie. Jestem pewien, że cały Świat doceni wkład Pana Profesora w rozwój nauk ekonomicznych i ukoronuje Pana różnymi wyróżnieniami i nagrodami – w tym przede wszystkim nagrodą NOBLA w dziedzinie ekonomii. Z całego serca życzę tego Panu Profesorowi.
======================
Zmiana istniejących stawek amortyzacji, których geneza tkwi w społecznej własności środków produkcji winna rozluźnić gorset Państwa dla tych firm, które zamierzają unowocześniać park maszynowy oraz nadążać za technologią światową. Najprościej jest to zrobić poprzez zmianę grup rodzajowych przypisanych do odpowiednich stawek amortyzacji. Najpewniej najszybszy wzrost obrotów i przychodów w firmach średnich i małych, a perspektywicznie dla budżetu, byłby przy całkowitym zlikwidowaniu stawek amortyzacji i uznaniu każdej inwestycji, lub tej, która unowocześnia technologię, zwiększa eksport itp. jako koszt uzyskania przychodu. Jednak przy spojrzeniu polityków na gospodarkę tylko w okresach krótkich lub bardzo krótkich – jest to nie realne, ale można pójść drogą kompromisu i zastosować rozwiązania istniejące w krajach Unii Europejskiej i podzielić środki trwałe tylko na trzy grupy rodzajowe:
a) Podlegające amortyzacji krótkookresowej trwającej tylko 1 rok ( nowoczesny sprzęt elektroniczny podlegający szybkiemu zużyciu technicznemu i moralnemu),
b) Podlegające amortyzacji średniookresowej trwającej od 1 roku do lat 3 ( maszyny i urządzenia),
c) Podlegające amortyzacji długookresowej od 3 lat do 10 lat (inwestycje, nieruchomości itp.)
Istniejące stawki amortyzacji, przy których największy udział ma Skarb Państwa, powodują skutecznie hamowanie rozwoju firm, a przez to i Państwa, a cała gospodarka nie jest i nie może być konkurencyjna w skali nie tylko państw Unii Europejskiej.
Przykład z praktyki:
Przedsiębiorca wypracował na koniec miesiąca czerwca zysk w kwocie 100.000,00 Zł. Zamiast skonsumować go na wakacjach poza granicami kraju, wzbogacając przez to podatnika innego państwa, pragnie cała kwotę przeznaczyć na zakup środka trwałego zezwalającego mu produkować:
a) Taniej,
b) Lepiej,
c) Bardziej konkurencyjnie,
d) Więcej.
Zakupiona przez przedsiębiorcę maszyna spowoduje „odchudzenie” kasy firmy do poziomu zerowego,.Ale czy to znaczy, że obniżył się poziom płaconych podatków przez firmę poprzez wzrost kosztów uzyskania przychodu. Wręcz przeciwnie. Istniejące przepisy określają bowiem, że jakaś część kwoty przeznaczonej na zakup i poprawę technologii może być uznana za koszt, ale dopiero w następnym miesiącu. Przedsiębiorca nasz ma zatem w analizowanym miesiącu przychód określony pierwotnie – to jest nadal 100.000,00 zł. Od tej kwoty musi zapłacić podatek dochodowy ( np. 30 %) to jest kwotę 30.000,00 zł . w kasie firmy „dzięki” inwestycji jest jednak pustka. Co musi zrobić przedsiębiorca? Musi się zapożyczyć- najlepiej w Banku na bardzo wysoki procent. Ale czy jest to motywujące i mobilizujące ? Sytuacja taka powtarza się każdego miesiąca przez okres 5 lat , gdyż zgodnie z przepisami przedsiębiorcy przy stawce amortyzacji 20 % wolno zaliczyć w koszty uzyskania przychodu kwotę na każdy miesiąc jako 1/60 część wartości początkowej maszyny. Przedsiębiorca musi zatem co miesiąc za to, że dokonał inwestycji płacić podatki. Z cała pewnością nie jest to dobre ani dla :
a) przedsiębiorcy,
b) budżetu,
c) rynku pracy
d) eksportu
e) itp.
Wprowadzenie stawek amortyzacji podatkowej, zbliżonych lub identycznych jak w państwach Unii Europejskiej spowoduje z całą pewnością wejście (jak określają to politycy) „na ścieżkę szybkiego rozwoju gospodarczego”, a przez to wzrost wpływów tak podatków bezpośrednich jak i pośrednich do Skarbu Państwa.
Spowoduje to możliwość zaczerpnięcia przez mały średni biznes szerszego oddechu oraz wzrost konkurencyjności wyrobów produkowanych przez polskie firmy.
Intensyfikacja gospodarki w dobie ewentualnego kryzysu.
Słyszy się o nadchodzących trudnych czasach, zahamowaniu inwestycji i braku rozwoju firm.
Moim zdaniem jest PROSTA SZANSA na zintensyfikowanie rozwoju firm:
1. OCZYWIŚCIE fundusze unijne na lata 2007 – 2013,
2. Zmiany w istniejących przepisach w 2 ustawach DOTYCZĄCE PODATKOWYCH ODPISÓW AMORTYZACYJNYCH. ( załączniki do ustawach o podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych).
Obecnie inwestowanie w środki trwałe określone w ww. załącznikach obciążone są wieloletnim „podatkiem” poprzez rozłożenie kosztów na długi okres czasu ( od kilku miesięcy DO KILKUDZIESIĘCIU LAT).
Na przykład:
Środki w kasie przedsiębiorcy np. na koniec roku ( 31.12.) w kwocie 1.000.000 zł przedsiębiorca chce przeznaczyć na inwestycje w celu obniżki kosztów wytwarzania, rozszerzenia port folio swojej firmy, zwiększyć zatrudnienie oraz wprowadzić najnowocześniejsze wyroby na rynek. Obrót miesięczny przedsiębiorcy przed zakupem ww. środka trwałego wynosi 500.000 zł, co daje mu zysk po opodatkowaniu np. około 20.000 zł. Przewidywany wzrost obrotu wyniesie około 900.000 zł.
Kupuje środek trwały z kwotę 1.000.000 zł.
I CO?
Wydawałoby się przedsiębiorcy, że :
1. Wzrost obrotu zwiększy jego zysk,
2. Wzrost obrotu zmusi go do zatrudnienia dodatkowej osoby ( osób),
3. Wzrost obrotu powiększy jego ofertę rynkową, a przez popyt na rynku,
4. Wzrost obrotu powiększy obrót na rynku, dając fiskusowi dodatkowo:
A. Wzrost podatku dochodowego płaconego do fiskusa ( dodatkowe zatrudnienie, dodatkowy zysk z tytułu jego działalności, jak i szeroko rozumianego rynku ( hurtowego i detalicznego)
B. Wzrost wpływów do budżetu z tytułu podatku VAT,
C. Wzrost wpływu do ZUS z tytułu zatrudnienia u niego jak i u odbiorców)
Powtarzam: I CO?:
1. Po zakupie ww. środka trwałego za kwotę 1.000.000 zł pozostaje mu w kasie firmy ( wartość kasy 1.000.000 zł – zakup środka ZA 1.000.000 zł): 0,00 zł ( słownie ZERO zł).
2. Do kosztów w najlepszym wypadku może zaliczyć ( przy niskiej amortyzacji np. 5 lat tj. 20 % rocznie i 1,67 % miesięcznie) tylko kwotę : 16.666,67 zł.
3. Przy jego zysku wynoszącym po zakupie około 20.000 zł przed opodatkowaniem, jego zysk netto po opodatkowaniu z tytułu konieczności zaliczenia tylko 1,667 % w koszty , znacząco spada poniżej jego zysku sprzed zakupu urządzenia, a spodziewane zyski z tytułu amortyzacji podatkowej przesuwają się na daleki okres czasowy. Zakup staje się w tej sytuacji wątpliwy, a zyski przedsiębiorcy, jak i fiskusa spadają dzięki istnieniu „podatku” zwanego amortyzacją.
Proszę zatem o rozważenia konieczności ( może tylko w okresie krótkim czasowym np. 2 do 5 lat) o zmianę załączników do ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych, polegającym na drastycznym obniżeniu { nie likwidacji} stawek amortyzacji środków trwałych nawet 100 % dla strategicznych branż, firm itp.
Dlaczego np. stawka na budynki i budowle musi wynosić 2,5 to jest 40 lat ? Który przedsiębiorca doczeka zamortyzowania się tej inwestycji? Które pokolenia się tego doczekają?
PROSTE SYMULACJE POZWOLĄ WYKAZAĆ SŁUSZNOŚĆ TEJ TEZY (znacznego obniżenia stawek amortyzacyjnych) ZARÓWNO DLA:
1. PRZEDSIĘBIORCY,
2. RYNKU PRACY,
3. WIĘKSZYCH WPŁYWÓW DO BUDŻETU,
4. WIĘKSZYCH WPŁYWÓW DO ZUS,
5. ZŁAGODZENIA EWENTUALNYCH SKUTKÓW RECESJI, CZY KRYZYSU.
Pozwoli także, mimo krótkotrwałego obniżenia wpływów budżetowych, na zatrzymanie tempa rozwoju. Poprzez dodatkowy impuls wzrostu rynku inwestycyjnego pozwoli na częściowa lub całkowitą likwidację skutków światowego kryzysu, który nie musi nas dotknąć między innymi stosując się do ww. tezy obniżenia stawek amortyzacyjnych.
Analiza SWOT dot. zmniejszenia stawek amortyzacyjnych zawartych w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych.
Mocne strony
1. Ograniczenie skutków przewidywanego kryzysu ( recesji).
2. Zwiększenie popytu na środki trwałe ( dobra inwestycyjne).
3. Wzrost kosztów ewidencyjnych u przedsiębiorcy ( kosztów uzyskania przychodu) – jako narzędzia obniżającego podatek dochodowy.
4. Wzrost ( lub ograniczenie spadku) zatrudnienia.
5. Wzrost ( lub obniżenie spadku) podaży wyrobów i usług na rynku konsumpcyjnym.
6. Ograniczenie skutków wpływu kryzysu na całą polską gospodarkę poprzez inwestycje, wzrost popytu na środki trwałe, wzrost podaży towarów i usług na rynku konsumpcyjnym i inwestycyjnym.
Słabe strony
1. Trudności natury politycznej w zmianie 2 ustaw w Sejmie RP.
2. Wzrost kosztów ewidencyjnych, a nie rzeczywistych u przedsiębiorcy ( kosztów uzyskania przychodu) .
3. W początkowym okresie możliwość spadku wpływów do budżetu z tytułu podatku dochodowego, który i tak nie stanowi głównych dochodów budżetowych..
4. Niechęć urzędników do zmian wynikających z obniżenia stawek amortyzacyjnych (m.in. patrz ZAGROŻENIA – poniżej).
Szanse
1. Wzrost przychodów budżetowych z tytułu wzrostu popytu na dobra inwestycyjne, z tytułu podatków bezpośrednich ( akcyza, opłaty skarbowe itp.) oraz pośrednich ( VAT).
2. Wzrost podaży wyrobów i usług.
3. Wzrost wpływów ( lub ograniczenie spadku wpływów) do budżetu z tytułu wzrostu zatrudnienia ( lub ograniczeniu wzrostu bezrobocia) podatku dochodowego.
4. Wzrost wpływów ( lub ograniczenie spadku wpływów) do budżetu z tytułu wzrostu zatrudnienia ( lub ograniczeniu wzrostu bezrobocia) podatku od towarów i usług.
5. Wzrost wpływów ( lub ograniczenie spadku wpływów) do budżetu z tytułu wzrostu zatrudnienia ( lub ograniczeniu wzrostu bezrobocia) akcyzy.
6. Wzrost wpływów ( lub ograniczenie spadku wpływów) do ZUS z tytułu wzrostu zatrudnienia ( lub ograniczeniu wzrostu bezrobocia).
7. Ograniczenie finansowania ZUS przez budżet ( lub zatrzymania konieczności wzrostu dopłat do ZUS z budżetu)
8. Wzrost popytu na dobra konsumpcyjne (lub ograniczenie spadku popytu na dobra konsumpcyjne) z tytułu wzrostu ( lub ograniczenia) przychodów osobistych.
9. Obniżenie wypłat ( lub ograniczenie wypłat) z tytułu zasiłków dla bezrobotnych.
Zagrożenia
1. Brak zgody ( opozycji) w Sejmie RP.
2. Brak zgody Ministerstwa Finansów – z powodu konieczności przeprowadzenia symulacji : zysków i strat spowodowanych obniżeniem stawek amortyzacyjnych.
3. Brak zgody Ministerstwa Finansów – z powodu konieczności możliwych ograniczeń wpływów podatku dochodowego od podmiotów gospodarczych w początkowym okresie działania zmian stawek.
4. Brak zgody Ministerstwa Finansów – z tytułu niechęci w zbilansowaniu zmniejszenia wpływów podatku dochodowego od podmiotów gospodarczych w początkowym okresie działania zmian stawek, ze zwiększeniem wpływów z tytułu ( lub ograniczeniem spadku) :
a. Podatków pośrednich,
b. Podatków bezpośrednich,
c. Wpływów do ZUS,
d. Spadku wypłat zasiłków dla bezrobotnych,
5. Innych kosztów budżetowych związanych z ewentualnym kryzysem.
(353.) Witam Pana Panie Profesorze.
Witam wszystkich czytelników, przyjaciół i sympatyków Blogu „Wędrujący Świat”.
Dziś pragnę poruszyć, następujące kwestie.
I. Podobno nadchodzi czas, czas oczyszczenia, czas odnowienia, czas zmian zarówno w kraju jak i na świecie (po recesji).
Czynniki, które do tego doprowadziły to m.in.:
– wyzysk pracowników;
– biedni jeszcze bardziej biednieją (pogłębia się ich ubóstwo), a ich kosztem bogaci bogacą się jeszcze szybciej, jeszcze bardziej;
– krzywdzi się człowieka niszczy jego godność jego człowieczeństwo; brak należnego szacunku dla człowieka;
– ludzie cierpią, umierają (często w samotności), czasem są prześladowani;
– podział na „równych i równiejszych”
– brak odpowiedzialności politycznej i urzędniczej;
Prawdopodobnie efektem wyżej wymienionych czynników w wielu krajach będą „zawirowania” społeczne i nowy ład społeczny.
II. Zmiany, które są „dziś” potrzebne w czasie spowolnienia, stagnacji lub recesji (kryzysu) gospodarczej (lata 2009-2010):
– ułatwienia dla przedsiębiorstw (prowadzenie działalności, rozliczenia – uproszczenie procedur i skrócenie czasu);
– okresowe wymuszone okolicznościami tymczasowe skrócenie czasu pracy (do 5-6 godz. pracy dziennie; zmniejszenie godzin pracy tygodniowo) i ewentualne proporcjonalne zmniejszenie wynagrodzeń pracowników (zamiast zwolnień grupowych); bezpłatne przestoje oraz bezpłatny urlop miesięczny (gdy to jest tylko konieczne);
– udostępnienie kredytów inwestycyjnych, obrotowych dla przedsiębiorstw;
– uruchomienie inwestycji publicznych (m.in. w infrastrukturę) państwa;
– uruchomienie kredytów konsumpcyjnych (pobudzenie konsumpcji);
– „ulgi” fiskalne zmniejszenie rozłożenie opłat na raty, rozłożenie opłat w czasie.
Bezrobocie rośnie, jest problem z kredytami.
Pracodawca i pracownik powinni okazywać sobie szacunek.
III. O pracodawcach. Pracodawcy nie przedłużyli okresowych umów o pracę. Niektórzy pracodawcy zastanawiają, co zrobić czy zawiesić działalność, czy wysłać pracowników na bezpłatne urlopy oraz kogo wpisać na listę pracowników do redukcji w ramach zwolnień grupowych w przedsiębiorstwie, kogo zwolnić (powody to m.in.: niska sprzedaż; wzrost zapasów; wzrost kosztów działalności; wcześniejszy wzrost wynagrodzeń i ich pochodnych; wzrost zobowiązań, opłat i podatków zwłaszcza pośrednich; załamanie eksportu;). Kogo przeważnie pracodawcy zwalniają w pierwszej kolejności: pracowników spożywających alkohol przed, w czasie pracy i miejscy pracy; pracowników, którzy palą papierosy podczas pracy i stwarzają niebezpieczeństwo zaprószenia ognia, pożaru w hali produkcyjnej lub skażenia produktów spożywczych popiołem; pracowników tworzących straty i dodatkowe koszty dla przedsiębiorstwa (niszczenie materiałów, produktów; błędy w wysyłce transportu) oraz pracowników z najniższym stażem pracy.
Niewłaściwe zachowanie pracodawcy.
Pracodawca, który zwolnił, dokonał redukcji np. 20 pracowników w ramach zwolnienia grupowego i jest z tego powodu dumny, szczęśliwy, szczyci się tym przed kolegami czy rodziną jest godny politowania człowiekiem, dlaczego bo jeśli nie zrobił nic, aby temu zapobiec. Świadczy to o jego nieudolności, brakach wiedzy, nieumiejętnym zarządzaniu przedsiębiorstwem oraz o małostkowości (ponadto nie jest on świadomy, że właśnie zwolnił dobrych wykwalifikowanych pracowników, którzy na niego i dla niego pracowali).
Ciężko się u nas prowadzi działalność gospodarczą to fakt, ale to nie może być dla nikogo usprawiedliwieniem złego, niegodnego postępowania.
P. S. Ale i tak mimo wszystko mam spory szacunek dla ludzi, którzy prowadzą małe firmy w Polsce – za “walkę” z polskimi urzędnikami-trzeba mieć masę zdrowia by to wytrzymywać i jeszcze zarabiać pieniądze.
IV. Mała prośba do „elit”, które nadal chciałyby likwidować kolejne duże państwowe przedsiębiorstwo przemysłowe w kraju. Szanowni Państwo prosiłbym abyście, chociaż trochę pomyśleli zanim coś zrobicie to naprawdę nie boli. Pomyśleli nad skutkami waszych decyzji i ich całkowitymi rzeczywistymi kosztami.
Jak to się zwykle robi – tj. likwiduje np.: przez gigantyczne zadłużenie i doprowadzenie do upadłości; przez „prywatyzację”; przez „podział na mniejsze części i wyprzedaż majątku”; wrogie przejecie (cel całkowita likwidacja konkurenta i przejęcie jego rynków zbytu).
„Karambol” Efekt łańcuchowy w gospodarce będący wynikiem likwidacji jednego dużego przedsiębiorstwa państwowego z branży przemysłowej. W tego typu przedsiębiorstwie dokonuje się zwykle całkowitej redukcji zatrudnienia w ramach zwolnień grupowych za odprawą (za którą można kupić samochód i po pieniądzach).
Nie wiem czy „elity” są świadome, że w wyniku zlikwidowania wyżej wymienionego przedsiębiorstwa dochodzi do całkowitej likwidacji całej sieci dużych, średnich i małych przedsiębiorstw prywatnych (producentów i dostawców: części, surowców, elektroniki, wyposażenia itd.), które znajdują się w różnych rejonach kraju – tu także zwalnia się wielu pracowników (jeśli nie wszystkich), ale ci ludzie już takich „hojnych” odpraw nie dostają (jeśli w ogóle) i zasilą szeregi bezrobotnych. Pewnie się mylę, ale w ten sposób następuje szybki wzrost bezrobocia, wzrost obciążeń budżetowych (wypłatę zasiłków, ubezpieczenia itp.), spadek dochodów i konsumpcji. Efektem tego jest spadek produkcji w innych zakładach i następne zwolnienia tj. dalszy wzrost bezrobocia – efekt łańcuchowy, który wyhamowuje gospodarkę i zaciska pętlę. Ponadto następuje wtedy wzrost samobójstw z powodu problemów ekonomicznych i życiowych oraz tworzą się „zawirowania” społeczne (protesty, strajki, rewolucje).
V. Finansowe zamykanie się gospodarek (w obawie przed recesją).
Na to wskazują następujące przesłanki m.in.: przykręcenie przez banki kurków kredytowych, powstawanie list firm bez szans na kredyt w bankach w Polsce, bankach których właścicielami są banki zagraniczne.
„Do tego, że istnieje tzw. czarna lista firm, które teraz nie mogą liczyć na kredyt, banki przyznają się niechętnie. Mało, kto się do tego przyzna, by nie narazić się zarzut dławienia polskich firm. Są to listy przedsiębiorstw o niskiej wiarygodności finansowej. Są na nich niewielkie przedsiębiorstwa i uznane firmy notowane na giełdzie.
Teraz też istnieją obawy, że decyzje w sprawie ograniczenia akcji kredytowych zapadają poza Polską. Poza PKO BP większość banków działających w bankowości korporacyjnej ma zagranicznych inwestorów, nierzadko z krajów, które w większym stopniu niż Polska odczuwają już globalne spowolnienie gospodarcze. Zdaniem Stefana Kawalca, prezesa firmy doradczej Capital Strategy, Polsce grozi gwałtowne hamowanie niemające uzasadnienia w realnej sytuacji gospodarczej. Jego zdaniem, zagrożenie to jest związane właśnie z tym, że 2/3 aktywów polskich banków należy do międzynarodowych grup bankowych, które mają swoje centrale w krajach znajdujących się w centrum kryzysu. Tym bardziej, że niektóre z tych grup zostały częściowo znacjonalizowane i istnieje niebezpieczeństwo, że będą się kierowały przede wszystkim troską o macierzystą gospodarkę.” (źródło: Gazeta Prawna).
Spowolnienie gospodarcze prawdopodobnie ograniczy konsumpcję i wzrost płac oraz zmniejszy wpływy podatkowe do budżetu kraju.
Już na początku 2008 r. wiedziałem, co będzie się działo na początku 2009 r. (wiem doskonale, co się obecnie dzieje). Wiem, co „może” się wydarzyć w 2009 r. celowo napisałem, że „może”, bo nie musi, jeśli tylko zostaną jeszcze podjęte odpowiednie działania. To jest przyszłość a tą zawsze można jeszcze zmienić na lepszą.
W wpisach na Blogu przedstawiłem pobieżnie tylko kilka z swoich pomysłów i przemyśleń. Mam nadzieję, że moje teksty skłonią przynajmniej niektórych Ludzi do myślenia oraz odpowiednich działań prewencyjnych.
Zapewne gdyby: nie wystąpiły problemy w USA (m.in.: 11 września 2001 WTC; kredyty hipoteczne i problemy banków; wystawne ponad stan życie na kredyt), panika na giełdach w wielu krajach świata, wycofywanie kapitału i zamykanie finansowe gospodarek, gwałtowne zmniejszenie konsumpcji i nadmierne oszczędzanie do „skarpety”(efekt zwolnienia pracowników) – to recesji w ogóle by nie było na świecie.
„Życie jest jak bombonierka nigdy nie wiadomo, na co się trafi” (Forrest Gump)
Tym pozytywnym akcentem kończę.
Pozdrawiam Piotr.
(352.) Global financing crisis and the lack of local commitment: when currency matters
“… three great hags of money, gold as well as silver…I smiled at myself at the sight of all this money. ‘ Oh,drug !’ said I, aloud, ‘ what art thou good for ? Thou art not worth to me, no, not the taking off the ground. One of these knives is worth all this heap …” – Robinson Crusoe , Daniel Defoe.
With this classic phrase Crusoe express the character of the currency, as a complex institution which has only sense in a context of exchange based on rational needs. The money is backed by the trust that a community rely on an agreed mean of exchange (money) which allows the trade of goods. The curious thing is that money, as a coin, has two main faces or functions: (1) mean of exchange, and (2) value on itself (result of work), it can be buy and sell; its value (consistency) is supported by the ability of a community to produce reliable goods and services (private of public) in a sustainable manner.
Globalization has expanded the dynamisms of trade and has impelled the importance of global currencies which are essential means to facilitate the growing of trade. Global currencies have been able to improve, in a magnificent way specially one function of the currency: mean of exchange.
Nevertheless, it seems that globalization has not been good enough to improve the other “side of the coin”, it is the consistency of currency value which is naturally peg to the economic performance of a community.
In the current financial crisis, local communities face lack of financing, threatening its commercial activities and its basic needs. For one month to another, local communities -far away from the crisis epicenter- are becoming poorest; interest rates are much higher and in other cases people invested theirs savings or retirement funds in North American investment banks, wealth that in several cases disappear.
The current crisis suggest that the role of local currencies in the creation of a stable and sustainable local economic environments has been forgotten.
It is interesting to remember the case Wörgl in Sud Tirol -Austria (1932), a town with 4000 inhabitants that that during the Great Depression introduced a local currency in order to re-build its local economy. Michael Unterguggenberger (town’s mayor) printed 32,000 labor certificates backed by a deposit of schillings in the local bank. With this labor certificates, encompass with a re-build infrastructure strategy, Unterguggenberger was able to recover the economy of the town; the local community accept the currency building greater affinity between citizens with their local merchants. Citizens become more conscious and responsible for the wellbeing of their community, laying the foundations for a healthy local economy.
The experience of Wörgl teaches that local or regional currencies have a sense in a globalized world, promoting commitment among economic and political actors. In Wörgl, the local bank was not able to gave irresponsible loans for two main reasons: (1) commitment with its local community (2) there where not abundant local capital to lend.
As it can be assess, the advantage of global currencies does not become criticizes because its importance for the expansion of trade. Nonetheless, it does not mean that local currency should disappear. Local currencies could support vibrant local economies and healthier international financial systems.
(351.) THE GLOBAL ECONOMIC CRISIS AND THE DECREASE OF FDI: IMPACTS ON LOCAL ECONOMIC DEVELOPMENT. THE ITALIAN CASE.
In my previous post I proposed an analysis of the relation between local economic development and Foreign Direct Investments (FDI). In this one, particularly referring to Italian case, I would try to define how recent dynamics of FDI flows, connected with the global economic crisis, can affect local economic development.
OECD expects the global economic has caused a contraction of FDI into its members economies in the second half of the 2008; according to these data the fall will continue in 2009. Estimations for 2008, calculate a fall of inward FDI by 13% and of outward FDI by the 6%. Referring to OECD countries in the first half of 2008 inflows totalled $ 599 billion, while last year the amount was $ 1,369.2 billion; outflows amounted in the first half of 2008 to $ 857 billion, while in whole 2007 they were $ 1,817.9 billions.
In term of inward FDI, together with Finland, Italy had the worst dynamic among the OECD members in the first half of 2008. The amount of foreign investment inflow fell by $ 8 billion (in whole 2007 inward FDI totalled $ 40.2 billion).
Inward FDI can affect directly host economic systems. A fall of this flows can cause a decrease of the tax revenues, of the employment, and to some extent of exports. It is important to stress how a reduction of tax revenues is relevant for the Italian case, where fiscal deficit is increasing (by 1% in 2009), according to a very recent EU estimation.
The analysis of the Italian case is quite useful to understand how a reduction of inward FDI can affect local development. In brief, Italian productive structure is characterized by a large diffusion of Small and Medium Enterprises (SMEs), and of Local Production System (LPSs), quite often belonging to traditional sectors (i.e. Made in Italy). In these systems, SMEs, through systemic interactions, take advantage of external economies of scale, of specific localized knowledge, which is sometimes embodied both in physical and in human capital. Due to their small dimension, and to the lack of internal economies of scale, SMEs can’t afford diversified and radical innovative or relevant knowledge-based activities. Usually, SMEs in a LPS innovate in an incremental way, exploiting external economies of scale and interacting with other local firms.
Foreign firms, especially large Transnational Corporations which are able to exploit internal economies of scale, can run sophisticated knowledge-intensive activities and radical innovations. Their presence in a LSP characterized by the large diffusion of SMEs, through knowledge spillovers (see my previous post), can improve productive and innovative performance of local firms and knowledge assets of the local system, thus increasing local firms competitiveness and fostering local economic growth.
In conclusion, the decrease of inward FDI can impact negatively LPSs or systems characterized by a large diffusion of SMEs. However, referring to the Italian case, it is important to answer a question. Is the reduction of inward FDI totally attributable to the global economic crisis? What about the unstable national institutional framework? What about the fact that Italian LPSs in many cases don’t seem to be able to supplying knowledge assets and adequate productive inputs to foreign advanced firms?
(350.) Transition/Globalisation and aspired model of capitalism?
Dear Professor,
The theme I would like to discuss is how to best assess the influence over the choices made by transition countries (through example of Bosnia and Herzegovina) in selecting the model of capitalism (as defined in Hall/Soskice 2001)to follow in its path on the transition trajectory.
It has become increasingly apparent that despite the different models of capitalism in different European states, it is the ‘EU Social Model’ that can be found as common thread in what is best described as policy approach in dealing with issues related to social benefits, pension systems and labour policies (argued conclusion from paper ‘The European Social model and its dilution as a result of EU enlargement’ (Tiger publications; Authors: Marilena Giannetti; D. Mario Nuti).
My argument would be that while the ‘winds from liberal west’ use forces to enable environment for market economy that is by definition of today’s time under a high pressure of globalization, the choice of model of capitalism to be at liberal end is still not vividly prevailing. The reason for this might be sought after in a) difficulties to reform public sector to adopt policies that will ultimately require for less of the GDP ratio in public spending and b) non preparedness of EU to find a common view as to what model would truly represent the ‘european model’ and as such would be recommended to new transition states.
In 2007/08 Bosnia and Herzegovina undertook reforms in four areas that would make business start up easier and quicker and would therefore lean towards liberal end: Dealing with construction permits, Transferring property, Paying taxes and Closing a business. Obtaining a building permit was substantially simplified by an administrative reform to facilitate receiving cadastral documents and speed up registration of new buildings in the cadastral registry and land book registry. This reform reduced the time spent to obtain a building permit by 171 days. Transferring property in Sarajevo also became more efficient, thanks to computerization of the Land Registry. One year ago property transfers took on average 331 days, now they are nearly three times faster, and can be conducted on average in just over 128 days. Another area positively influenced by reform is corporate taxation. Starting from January 1, 2008, the corporate income tax rate has been reduced from 30% to 10%. Finally, in the area of closing a business, Bosnia and Herzegovina tightened professional requirements for trustees, which should in the future reduce the time needed to go through bankruptcy.
However, these reforms were not sufficient to improve Bosnia and Herzegovina’s comparative standing on the Doing Business indicators. At the same time the reform in the social sector was significantly slower. Direct taxation in proper terms will be introduced only as of this year – with at first glance stimulating flat rate income tax of 10% but at the cost of unstimulating for businesses high social benefits payments (up to 68% of net salary).
The clear direction is lacking and the potential EU member states with these diverging activities may only add confusion to European stand point on the ‘most balanced’ approach to ‘Social Model’.
(349.) The Population Problem and Development in Africa as Compared to Asia (Wild Thought)!
On the 12th of October 1999 the world population was officially at 6 billion. In the year 2013 it will reach7 billion and in the year 2054 it will be 9 billion and stabilize at 10 billion by 2200 according to the United Nations. Developing countries currently account for 80% of the global population. Asia accounts for 61% of developing world’s population driven by giants such as India and China. The global annual rate of population peaked at 2.04% p.a. in the 1960’s and declined to 1.33% by 1999. The population of the developing world is currently growing at a rate of 1.59. The most notable of the growth rates is Africa which exceeds 2.3% p.a., being the highest growth rate in any major area of the world.
My “wild” reflection focuses on Africa and its quest for development given the current annual growth rate of 2.3%. Many demographic writings a decade a go did not regard the high rates of population in poor countries a worrying matter. But this seems to have changed in the recent writings (Dasgupta 1993).
Confronted with data (especially panel data from different countries-developed and developing), and depending on how they are proxied, the link between population and development is not unequivocal. As already advanced, population is a source of labor, it creates demand, it’s a source of savings and investment etc (off course, from a purely economistic point of view). On the hand, population causes a strain on the available resources, especially is a large part of it is ‘unproductive’, that is people who are not working and but are consuming- a typical example of most of the developing countries. Off course, as it is the case with the latter, if the population grows faster than growth (especially economic growth) then we expect a definite negative relationship between the two. Which brings in the issue of policy, that is, the need to develop policies that will ensure population growth is commensurate to growth.
The policies, according to Sen and others need to take care ‘initial conditions’. People are initially provided with capabilities, then (i) they are empowered with the ability to angage in productive activities, create more opportunities; (2) they are also empowered to make decisions about their relative sizes of their families (education is key functioning here). For the latter argument, another text writer, Micheal Todaro agrees with Sen that investing in human capital, especially education is the top priority to deal with this policy issue. Todaro reasons it very simply… for instance, a girl who has primary school education, is well empowered to plan her family….she understands the importance of trees as she will not go all over cutting them and educated farmers conserve the environment more than the uneducated ones. Todaro calls this as social benefits of education. Educated people too plan better the number of their families.
In summary, both population growth which is not accompanied by equal growth leads to poverty, which is a sign of underdevelopment. In resource economics issues of carrying capacity also play a major role. Seminal work on population includes Malthus (1798) essay on the principle of population and Boserup (1965) criticized Malthusian theory on the basis that it ignored the role of technological changes occasioned by population pressure, thereby reversing the Malthus argument that growing population would expand into more marginal land, and returns to labour would inevitably decline. Morrison shows that the industrial revolution helped the world break from this trap in 1800. Could the ever growing population be a blessing for Africa when productivity is very low and poverty levels are escalating? Isn’t this what happened in Asia? Is the problem in Africa the population or “the conditions” as spelt by Armatya Sen?
(348.) KILLING TWO BIRDS WITH ONE STONE. KNOWLEDGE ASSETS, FOREIGN DIRECT INVESTMENT AND LOCAL ECONOMIC DEVELOPMENT.
One of the expectations regarding Foreign Direct Investments (FDI) is that these can benefit host economies not only directly, but also thanks to their externalities. More precisely inward FDI can raise employment, tax revenue, exports; furthermore, through upstream and downstream linkages with local firms and spillovers, FDI can impact positively human capital, innovative capacity, technological competences and capabilities of local firms.
It is then noticeable, firstly, how FDI are able to sustain economic development of the host economic system, and how it is crucial for policy-makers to attract them. Secondly, it is important to stress the relevance of the local dimension, since spillovers from foreign firms rely on geographical proximity.
However spillovers are not automatically generated by the presence of transnational corporations (TNCs). The relative distance between local and foreign firms, in term of specific competences, knowledge and technology, affects the absorption capability of spillovers. If this distance is too high the absorption of flows of knowledge coming from foreign firms is very limited; in such circumstances TNCs operate in an enclave-like situation.
How TNCs decide where to localize their investments? Certainly, good infrastructural facilities, macroeconomic stability and a well-functioning surrounding institutional framework are key determinants of inward FDI.
Furthermore, FDI are attracted also by the characteristics of local economic systems, particularly because most of the productive inputs, foreign firms need, are geographically localized and uneasily movable. TNCs decide where to invest depending on which kind of production they want to carry on abroad. For “low-tech” investments they can choose economic systems characterized by lower factors of production prices, while for knowledge-intensive investments, due to the need of highly performing productive inputs, they probably choose economic systems characterized by a strong presence of knowledge assets. Obviously this latter kind of FDI is preferable, since it is a mean, through knowledge spillovers, to reach higher sustainable growth and to raise competitiveness of local firms.
In conclusion, it seems that knowledge assets can be seen as a mean, or a key determinant, for local economic development, FDI, and their spillovers. Therefore, from a policy-making point of view, it is important to stress how a strategy able to provide these “inputs” can at the same foster local economic growth and sustain the positive externalities of FDI.
However the relation between local economic development and FDI may be stronger and may reach the form of a virtuous circle. At the starting point local systems characterized by the presence of knowledge assets attract foreign firms which aim to invest in knowledge-intensive activities. Then, since FDI have established, they impact positively local system, through spillovers, which contribute themselves to the improvement of knowledge assets and then to the economic development of the system. Subsequently, the circle can restart.
(347.) Dear Alisher (345)
Thank you for your thoughtful and constructive responses to my post. I’ll try to address your comments in order.
First, your opinion that national governments should look to no one for an effective model of economic and social policy seems to me unrealistic and also counter-productive. While I completely agree that all nations possess different natural and human resources (although there are certainly many similarities), and should then tailor public policies that are appropriate for their own situation, this does not lead me to the conclusion that they should necessarily formulate these policies in isolation. I say this for several reasons.
1)As we’ve discussed in class, global coordination is one of the many challenges we all face no matter our national origin. If each country were to design domestic policies completely independently of one another, we would end up with a mass of confusion and the inability for simple, not to mention complex, economic, financial and social interactions. If one reads North’s history of institutions, one finds that the first international institutions began mainly in maritime trade in a practical and relatively spontaneous way in order for trade to be possible. He also discusses 3 types of “traditional” markets which, in his opinion, are not able to evolve sufficiently to develop an institutional framework that would make them compatible to interact with the international market and hence, grow beyond relatively small local and regional geographic areas. I would recommend his article entitled “Institutions” (1991) to more fully illustrate the point. As institutions are the “rules of the game”, it makes sense for a nation with relatively non-existent or underdeveloped institutions to model their own institution-building on a relatively successful and internationally-integrated nation to which it can relate economically, financially, culturally, etc…
2)Building social and economic policy is a long and arduous task and one fraught with a high level of uncertainty. As noted, Moçambique’s situation is extremely precarious (economically, in terms of health of the citizens, level of education, etc…) in spite of recent gains, so that mistakes in public policy can have unintended and devastating tolls in an already perilous setting. So, why reinvent the wheel? Part of human psychology and, as such, social psychology is our ability to learn from others’ successes and mistakes. For Moçambique to ignore the successes and failures of other countries for which data are available and for which their own analysts can run regression studies to try and pinpoint as closely as possible the factors which led to the other countries’ policies success or failure would be foolish. While students should certainly think for themselves and tailor their style of studying, writing, speaking and presenting to their own strengths and weaknesses, this is not to say that they cannot learn to analyze their professors’ and colleagues’ successful techniques and contributions and use them where appropriate. I would not advocate that Moçambique copy verbatim the policies of any other country, but using another country as a model means (to me), using them as a sort of “guinea pig” to learn from without having to repeat the same mistakes and possibly benefiting from techniques which proved successful to others.
I would love to continue and address your points about Moçambique’s natural resources, however, I’ve already exceeded 500 words, so we’ll have to continue our fruitful debate in person! Thank you.
(346.) Globalization, current economic crisis and local development:
The current economic crisis, which today seems to engulfing the world economy, is puts on scanner the model of development we are following. A sub-prime crisis which started in United States of America has triggered a chain reaction, which had eventually led to an overall economic crisis world over. Initially the financial institutions were affected, who were either directly or indirectly related to the sub prime market or lost heavily. However, due to the nature of interrelated market economy the crisis spread like a wildfire both horizontally and vertically. European markets felt the heat of the crisis very fast, as the financial markets of Europe and America are quite interrelated or say interwoven. Even the Asian economies were not untouched; as export led growth principle had made them dependent on the vagaries of the market. Due to its intensity, the crisis is affecting every corner of the world and touching every sphere of human life. The uncontrolled spread of the financial crisis is naturally due to the way the economies are integrated today by the phenomenon of economic globalization. The definition of globalization itself predicts that an event happening in one part of the world affects the rest. An important thing to remember here is such crisis not only affects the national economies but ultimately it affects the individuals. Hence it leads to a multifaceted problem with long term implications.
At this point of time it will be worth of exercise to compare and contrast the export led globalization model of development with the sustainable local development model. Although people will disagree that even local level development can be projected as a model, but given the circumstances it will be good to analyze. The primary question to be asked is why men produce things? Essentially and ideally to meet the human needs and make humans happy. Somehow, in today’s world the production in itself has become end and the product has become more important than the producer and the consumer. However in a local level development, every activity revolves around the end. This in the sense is like by the people and for the people and not by the people and for the market. This not only aims at economic well being but also takes into account the overall development of individuals. The problem with the market models are they consider individuals as either producers or consumers. Here the local development model differs. In India long ago Gandhi talked about Gram Swarajya (village autonomy). His model of economic development was also based on the idea that local community should be producer and consumer as a whole. In his analysis individual is not an atomized economic being but, a whole being that is doing an economic activity.
Today it would be prudent for governments to support the local level development and give them proper autonomy. This will not only help in national development but also save and secure individuals in times of such economic crisis.
(345.) Dear Deena (No. 340),
Your concern about the social and economic situation in Mozambique impressed me much and therefore I decided to write a few words notwithstanding that it is already 3 a.m.
As at the end of you comment you asked “to whom should the government look for an effective model of economic and social policy?” I would like to give my opinion to this issue. I think they must look at NO ONE, as each country is a unique geographic area possessing different natural and human resources, being run under some kind of social, economic and political system. In practice there cannot be any perfect model which could just fit to any country which as consequences leads to a success. I think each state should take advantage of all resources they possess and learn from other countries how to affectively use these resources. Even if we simply refer to the economic theory, we know that already in XIX century David Ricardo stated that countries should produce and export the goods in which they have comparative advantage.
In case of Mozambique it is a country which went through civil war affected the countries’ whole life negatively, but which managed to reach considerable positive steps in last years. Here I just want to refer one of your concerns regarding aluminum production industry, which is according to you being suffered by current economic crises. In my opinion maybe this situation with aluminum production, has more positive aspects than negative. First, as I know aluminum production is one of most harmful productions in the earth which has fatal destruction effects to the area of tens (maybe hundreds) kilometers being a reason for different deadly diseases in people, extermination of flora and fauna. Secondly, such kind of industries in developing world in most cases serve for enrichment of a little group of people and the rest of the population get only negative fruits such as pollution and etc. Thirdly, this situation makes the government to explore other opportunities.
According to experts’ opinions Mozambique has comparative advantage in development of energy sector (which is very important in modern world) as it has comparatively large undeveloped hydropower, coal and natural gas resources in South Africa. Based on estimates it has potential for production of 14000 MW hydroelectric power, which could become strong engine for the economy of Mozambique.
I hope my brief comment will shed a little light on your question. I hope to hear you arguments. Thanks.
(344.) Dear Johan, (No. 338.)
I became very interested on your comments regarding Mr. Obama’s recovery plan as I was the one who watched all his speeches during his election campaign as in my opinion his plans were most likely to bring change not only to US but as well affect the whole world positively.
In your comment you addressed several issues like financial crises and whether Mr. Obama’s plan concerns with oikonomia i.e. management of household. Here I also agree with you that current economic crises was resulted by financial crises which took its roots in subprime mortgage crises in US. The issue is that in current stage of crises already most of the sectors of real economy was hit by this financial crises which means they had to decrease their production or shrink activities (which had chain reaction to other sectors of real economy) which is directly affecting households as the considerable share of bread earners of households are employed in real sector who lost their jobs. At the same time in current stage of globalization the situation in real sectors of most countries is tightly connected with the situation in real sectors of other countries, and the only way out is joint activities by all countries to overcome the problem. Here different steps made by EU counties such as decreasing interest rate by central banks, offering some stimulus packages for real sector including automobile industry (like provision of 1000 euro for buying new car in France ), etc, are really important. What I would like to state with this? As you mentioned, the recovery plan proposed by Mr. Obama to support households in different issues including healthcare, consumer credits, etc. in my opinion is not main agenda, but the accompanying measure in his main goal to rise up real sector and develop small and medium business. Because as Professor Kolodko said demand creates supply, so in current stage through supporting households from different sides, boosting social works and reconstruction of roads and other social objects, cutting taxes Mr. Obama will create demand for real sector products, which will have multiplicator affect on the whole economy as we know from macroeconomics.
This is my brief and simple opinion originated from your comment, I hope to get your response to my view and look forward to discuss this issue more detailed in this blog. Thanks
(343.) Dear All first of all I would like to thank the creator of this site for good opportunity provided to everyone who is interested in different social and economic issues beginning from local level and reaching to global scales. As well as I am grateful for so many articles uploaded in Russian which shed a bright light on many issue I was looking for and interested. After reading the article “Globalizasia i ekonomicheskiy rost” or “Globalization and Economic Growth” I decided to share some of my impressions and as well as would like to expand some ideas based on my experience on some post soviet countries.
In the work the author gave very compact and ideal definition for globalization process, through explaining it as historical process of liberalization and integration of the markets of goods, capital and labor into single one. The six characteristic features were defined as the main constituents which made up today’s globalization process, among which in my opinion migration is very crucial component possessing both constructive and destructive consequences! Here I would like to explain why I said migration has constructive and destructive force. We know that migration process is followed by flow of remittances to the countries from which labor migrants originated, and these remittances help to improvement of living standards, creation of new small businesses, increase of demand for goods and services, etc.
After collapse of Soviet Union from many new independent countries (former soviet republics) in Central Asia, Caucuses and Eastern Europe the labor migrants began to leave to Russia and other western countries to find better paid jobs. These processes especially strengthened after 2000 and the remittances sent by migrants began rising year by year (as number of migrants was rising). For example according to experts’ opinion the remittances sent from Russia makes 35% of GDP of Tajikistan, 17% of GDP of Kyrgyzstan, 10% of the GDP of Armenia, etc. At the same time number of labor migrants from Ukraine is about 4.5 million and 2 million of them work in Russia which earn there about 9 billion US dollars per year. According to National bank of Ukraine labor migrants send home annually more than 21 billion US dollars when direct investments are less than 5 billion and this sum almost equal to State budget amount.
The issue is that till the financial crises which hit most developed and developing countries and followed by economic slowdown, the migration process was mainly bringing positive results to above listed post soviet countries as decreasing unemployment, rising wellbeing and providing social stability. But beginning last quarter of 2008 in many counties including Russia which were chosen as main destination by so called gastarbeiters the economic situation as well as shrinking of the labor demand forced many of these gastarbeiters turn home where unemployment was waiting for them. If we look at numbers these are tens thousands of people returning home countries each month (which will not go back again for host countries as there is also no job for them) which undoubtedly will cause social and economic problems (unfortunately it will followed by rise of different crimes).
In this point I would like to say that labor migration (being indispensable part of globalization) having very sweat fruits for sending countries can cause real problems if this process is taken as granted and considered to last forever, and no special strategies are elaborated by governments for such cases we are facing now.
I hope the author of the article will give his opinion on this issue in his future articles and researches devoted for current economic crises, which I hope will not make us wait for long.
(342.) MISSING LONG-TERM TARGETS? GLOBAL ECONOMIC CRISIS, INNOVATION, AND REGIONAL POLICY-MAKING.
Since the Lisbon Strategy was set up in 2000, EU governments have been committed to creating the most competitive knowledge-based economy in the world and to fostering innovation and R&D activities.
Since then, the global economic environment has changed, now facing a global economic crisis. Understandably, in the public debate, economic policy priorities seem to have shifted, focusing more attention on how to save the economic system(s). However, objectives regarding long-term economic growth shouldn’t be forgotten: in advanced economies innovation and knowledge are crucial to competing with economies characterized by lower productivity factor prices. Also in this tremendous crisis, European governments at all levels must increase efforts in innovative activities. In other words, it is important to avoid policy-making myopia, which necessitates a focus on medium and long-term targets in addition to short-term recovery. Furthermore, policy-makers have to remember the amount of money already spent to reach Lisbon goals. To abandon the Lisbon Strategy now, partially or totally, with European economies still falling short of the goals (i.e. investments in R&D are lower than the defined 3% of GDP), would mean wasting the resources already spent by governments at all levels.
According to the IMF, to find a solution to the global economic crisis, it is important to follow a double-sided policy aiming first at repairing the world financial system and second at increasing demand and restoring confidence. Particularly in reference to the latter point, European economic policy-makers can, and should, implement their policies related to the Lisbon Strategy considering the fact that firms are facing an uncertain global economic environment and are prone to adopting a wait-and-see attitude, particularly with innovative activities, which are, by definition, uncertain.
First, governments should create ways to facilitate access to credit. This is a very crucial point: due to the dysfunction of the credit markets and to the risk of financing innovative activities, access to credit could be excessively costly or even nonexistent. Second, governments should place conditions on their fiscal incentives and subsidies related to investments in innovation.
However, it is important to intervene not only at the national level, but also with a regional perspective. It is crucial to use a regional systemic “approach”, which states that innovation performance is the result of efforts made not only by firms but also by other organizations and by the interactions between these and the framework of institutions (formal and informal). This is particularly important for those countries, such as Italy, in which there are localized or regional systems of production, where innovations are achieved in an interactive way, and thus where localized and specific knowledge is a sort of competitive advantage and where a national policy, not recognizing local peculiarities, can be useless or even deleterious.
Finally taking into account budget constraints and considering that many economic policies are costly, governments at all levels should take care of the sustainability of such spending in the medium-term. It should be mentioned, however, that these constraints shouldn’t preclude the sustenance of innovation. Using again a systemic framework of analysis it is notable that “low-cost” innovation policies may also be implemented: building and strengthening institutions, which have a strong impact on innovation performance.
(341.) Development of Bhutan and Human Development Index
Dear All,
With the reference of various lectures given by our great scholar, professor Kolodko on “Globalization, Regional Integration and Development”, I would like to take one of his focused points and express my view which is Happiness Development Index (HDI). Before getting started with the topic, I would like to thanks the professor as he has opened a platform on which we can democratically present or share our views, no matter which background, region or religion we have. I wish worldwide success of this platform.
A very recent global measure of progress, the ‘Happiness Development Index (HDI), talk for the first time that happiness doesn’t have to cost the Earth. It shows that people can live long and happily without using more than their reasonable share of the Earth’s property. The Global Happiness Index, an inventive new index from the New Economics Foundation (NEF) launched on Wednesday 12 July 2006, is the first ever measurement index to combine environmental collision with well-being to measure the environmental effectiveness with which countries provide long and happy lives. The outcomes of the research based on 178 countries are surprising, even shocking. The ranking made under HDI presents a very different world order. For example, the UK stands at 108th and the USA fares still worse at 150th on the Index. Although, US and UK are superpower, stand far down in the Happiness Index.
One of the unknown countries from the Himalayas, (Bhutan) holds 9th rank on HDI. The kingdom of Bhutan is a landlocked nation in South Asia, located at the eastern end of the Himalayan Mountains and is surrounded to east, south and west by India. At one side, there is India with unlimited resources still facing the problem of corruption, ethnic struggle, pollution, poverty and stands with 69th rank on HDI. On the other side, the neighboring country, with less resources and low advancement of the technology stands very high on the index. After all which mechanism works here. When I got opportunity to visit Bhutan, I found it strange that people here hardly talk about “outside world”. In fact, as some body will enter into the border he or she will feel like the time has reversed back. One of the Bhutani said that “The real appeal of Bhutan is that we feel human”.
However, in reality, everything is changing in one or another way around. So, how Bhutan is seeing itself on the global economic context? The king very smartly answers the question: “Being a small country, we do not have economic power. We do not have military muscle. We cannot play a dominant international role, because of our small size and population and because we are a landlocked country. The only factor we can fall back on . . . which can strengthen Bhutan’s sovereignty and our different identity is the unique culture we have.” This is the reason that government has kept a tight grip on the culture. On the time of globalization, still it seems that government is very determined about its identity. The foreign minister of the Buddhist nation said in a meeting in United Nation that individual’s quest for happiness and inner and outer freedom is the most precious endeavor, society’s ideal of governance and polity should promote this endeavor.”
As a conclusion, HDI is a fair and impartial approach to development. It is based on the certainty that men always look for happiness, and ultimately it is very much wanted by the citizen as well. Markedly, the interest has been now shifting from how to be happy instead of how to earn more money. Though pounds and dollars are not in the bottom of the need, it is our hope that as more thought is given to this universal quest in life, there will be more ideas and reasons why HDI should guide human development to further human civilization. In the foreseen future and long run, the move of Bhutan is acceptable and can be welcomed by rest of the world.
As professor ask a word limit of 500, with due respect I stop here.
Thank you.
(340.) Dear Professor,
One of the aspects of your most recent lecture Professor which particularly caught my attention was your point that the concept of “transition” requires identification of both a state from which a nation is transitioning and a state TO which a nation is transitioning. It is widely acknowledged that many central European post-Socialist nations aspire to the European Union for which they have a clear, if daunting, path drawn out for them in terms of economic and social policy. Poland, of course, is a perfect example of the success possible when a nation designs policy wisely while travelling that path.
But what about the post-Socialist transitions of African nations? I am particularly interested in Moçambique where the FRELIMO party, after winning Moçambique’s independence from Portugal in 1974-1975, officially instituted a Marxist regime. Educated Portuguese professionals (skilled technicians and managers) as well as capital quickly fled the country.
After the government abandoned Socialism in 1989 and Moçambique eventually emerged from civil war in 1992, they turned their sights to both Zimbabwe (which at that time was very successful still) and South Africa where apartheid was falling and Nelson Mandela was soon to be a transformational president. Moçambique certainly had nearby models to help lead the way during their transition.
Unfortunately, their neighbors and models, as we know, have become quite tarnished in recent years with Zimbabwe being a complete disaster in all ways and South Africa now inching closer to disaster in many ways.
As economic, social and political conditions steadily deteriorate in South Africa, to whom should a smaller and relatively less developed nation like Moçambique turn as a model for their own progress? Not only has South Africa lost some of its appeal as a model, but it has, in some ways, had to turn inward and address its own problems leaving its weaker neighbors to struggle alone. Moçambicans who had migrated to South Africa in search of work in recent years poured back over the border to their homeland in the wake of the violent riots and attacks against black immigrants in South Africa in the late spring of last year.
The Moçambican government faces seemingly insurmountable challenges in absorbing these returning citizens. When we add in the effects of the global crisis which we can already begin to see (eg: falling world market prices for major Moçambican exports such as aluminum and the withdrawal of a major foreign direct investor: steel company Arcelor-Mittal), to whom should the government look for an effective model of economic and social policy? South Africa has lost much of its sheen recently and Europe and the United States are too far away (geographically, culturally, economically, etc…) to be very effective or realistic models. So does that leave the government of Moçambique to continue the transition without a clear idea of where they are going? And how will they know if they go astray? Is it prudent to “drive blind” in such a precarious situation (eg: an estimated HIV/AIDS prevalence rate of 15%, >80% of population working in agriculture, <50% literacy rate, etc…) where missteps can have such devastating, if predictable, results?
(339.) Witam Pana Panie Profesorze.
Witam wszystkich czytelników, przyjaciół i sympatyków Blogu „Wędrujący Świat”.
Dziś pragnę poruszyć, następujące kwestie.
Jak Pan myśli – czy jest możliwe, aby władze podjęły następujące lub podobne działania (cel walka z bezrobociem i jego skutkami)?:
a). uruchomienie inwestycji w infrastrukturę państwa finansowane z środków unijnych ( efekt nowe miejsca pracy); inwestycje mogą być motorem wzrostu gospodarczego w czasie niwelującego spadek eksportu, niepewną konsumpcję i „zawirowania” społeczne; poprawa infrastruktury przyczynia się do rozwoju gospodarczego i rozwoju społecznego;
b). przyśpieszenie prac i przygotowań do imprezy sportowej Euro 2012 (efekt nowe miejsca pracy);
c). przyjęcie w kraju Euro w 2009 roku;
d). stworzenie nowych miejsc pracy dla ludzi;
e). uruchomienie programu finansowanego ze środków unijnych lub krajowych (w urzędach pracy i centrach szkoleniowych) obejmującego uaktywnienie ludzi poprzez:
– szkolenia dla bezrobotnych i osób pracujących – niezależne od wieku (podniesienie kwalifikacji; łatwiejsze znalezienie pracy w kraju lub gdzieś zagranicą);
– staże, przygotowania do zawodu – niezależne od wieku;
– przekwalifikowania – umożliwiające zmianę kwalifikacji zawodowych na poszukiwane na rynku pracy w UE (lub na te, które będą niedługo poszukiwane) – niezależne od wieku;
– nauka języków – kurs językowy: angielski; niemiecki itd.
Spowodować to może spadek bezrobocia, podniesienie kwalifikacji polaków, zwiększenie zatrudnienia (kraj; zagranica), pobudzenie konsumpcji i ostatecznie zwiększenie produkcji i dalszy stopniowy wzrost zatrudnienia.
P.S. Jak Pan myśli – czy należy dalej obniżać stopy procentowe i czy utrzymywać obecny deficyt budżetowy czy pompować pieniądze w gospodarkę jak USA (bez efektu)?
Filarem polskiej gospodarki na pewno są fundusze unijne, ale wszystko zależy od ich stopnia i sposobu ich wykorzystania., niskie stopy procentowe i stabilny deficyt budżetowy są chyba lepsze niż gigantyczne wydatki z budżetu państwa. Z drugiej zaś strony bez pomocy państwa kryzys się może pogłębić.
Obecne cele gospodarcze władz to: utrzymanie deficyty, podniesienie produktywności, hamowanie wzrostu bezrobocia, utrzymanie wiarygodności kraju.
Na Internecie można znaleźć komentarze – wyrażające frustracje niektórych ludzi – w stylu:
„W Polsce jest brud smród i ubóstwo. Ludzie umierają na szpitalnych korytarzach a gdzie nie spojrzysz to bajzel”.
Co będzie czas pokaże?
A „gospodarka będzie się rozwijać, gdyż jest wspierana postępem cywilizacyjnym. A ten trwa, gdyż ludzkość zawsze będzie dążyć do rozwoju i poprawy warunków życia. Nierozwiązaną kwestią pozostaje jednak – jak długo będziemy musieli czekać na poprawę?”
(338.) Obama’s recovery plan: Back to the core of local economy? Starting from family households
The US financial crisis is being simplify by newpapers as the “subprime mortage crisis” focusing the problem mainly in the moral hazard of financial institutions, which provided loans without conscious knowledge about the real economic performance of home loan takers.
Nevertheless, besides moral hazard is always a possibility in human action, it is difficult to believe that almost all the big masters of the world financial industry decided, roughly at the same time, to do not care about well stablished loan ratios in order to maintain the performance of mortage payments and achieve relaylable profit targets of mortage bank units; there should be something missing besides moral hazard…
Normally, loan analyst have information regarding the financial performance of loan takers, credit intelligence services are a well structurated industry; however information regarding how really people manage their incomes it is something very difficult to analyze, specially when household incomes present a slightely, but permanent, downward (according US government, working families have seen their incomes decline by $2,000 from 2000 to 2007) difficult to perceive and see with the bias of an economic expansion.
When it happens people usually start to live in a kind of financial roller coasters using different means – register and not register in credit intelligence services – to maintain a stablished life style of consumption, paying one month one debt and the next the other one or using differents credit card, etc. This phenomen becomes more dangeours if the culture promote a kind of comsuption that must be supported by credit instead of savings; for example it is difficult that a standard family can afford with its own savings an all new brand car every three years and it is worst if cars industry build cars for such short time.
But what it really means that the current financial crises is realted to subprime mortages? I believe that it means that the crisis is also close related to a welfare crisis is the US; a sound Family Policy has been left out of the US agenda.
This thesis it is very difficult to support in a blog, however Obama’s recovery plan seems to be the synthesis of a dialectic process which started analyzing the fact that in this particular crisis “families cannot afford vital household expenses, as mortages payments are”.
The Obama-Biden Plan (see http://change.gov/agenda/economy_agenda/) pointed it efforts on the household problem, starting with the mean of sustain a home (job) and with broad policies to reduce expenses in household, such as, expand medical assistance, subsidies for heating expeneses, tax relief, among others familiy business oriented policies.
Obama’s administration will intent to re-build a healthy financial system from the botton, where the local economy starts, it means from the basis of the oikonomia as Aristotle understand: the management of a household.
The question is if Obama’s administration will be able to impact on the US culture, making it less chrematistic and more oikonomic.
(337.) Do wpisu nr 336 – sprawdź RAPORT O STANIE ŚWIATA 2004, STATE OF THE WORLD 2004. Temat przewodni: społeczeństwo konsumpcyjne http://ziemia.org/raport/raport2004/sow2004.pdf chociaż raczej tam nie ma zbyt dużo aktów prawnych
(336.) Witam wszystkich blogowiczów.
Jestem obecnie pochłonięta analizą prawa polskiego i międzynarodowego w celu znalezienia postulatów lub nakazów odejścia od konsumpcjonistycznego modelu życia. Niestety, albo ja szukam nie w tych dokumentach co należy, albo faktycznie ciężko jest znaleźć takie postulaty w prawodawstwie.
Gdyby ktoś z blogowiczów byłby w stanie mi pomóc, to bardzo proszę o jakieś wskazówki.
Pozdrawiam.
Magdalena
(335.) Dear Professor,
With reference to the general notion on how to claim the optimal size of the government, I read carefully your book ‘Globalisation and Catching up in Transition Economies’ and I must say that for me – it was revealing to finally appreciate the fact that not all big governments are ‘bad’ governments in transition countries – which is to say that even with high public spending, some governments can actually prove they are prudent with its finances.
On the opposite side of the spectrum, I would like to bring to your attention the government of Bosnia and Herzegovina (BiH): While the 1995 Dayton Peace Accords marked the end of the war and the beginning of a sustained peace, the creators of the Peace accords also created a complex political and administrative structure contributing to the slow pace of reform. The structure of State Government, two Entities: the Federation of Bosnia and Herzegovina and the Republic Srpska, and Brčko District with the Federation further divided into 10 Cantons, means that consensus building and decision making is complex and time consuming. This is a major obstacle to BiH’s development progress. The signing of the EU Stabilisation and Association Agreement (SAA) is bringing with it a renewed sense of optimism and stability, representing a window of opportunity to speed up reforms and development progress. However, since the structural root causes for BiH’s limited reform capacity have not changed, reforms are likely to be incremental at best in the absence of constitutional reform. In the meantime, until constitutional reform occurs, efforts to improve the efficiency of the public sector through Public Administration Reform are continuing at a very slow pace – and as you say sometimes ‘later’ rather than sooner is not good enough.
Macroeconomic stability has been achieved due to prudent fiscal and monetary policies. The Government achieved a balanced budget in 2007 and although a very recent trend of world economic crisis is troubling, low inflation has been the norm under the Currency Board arrangement. Real GDP growth has been fairly stable, averaging approximately 6% per year since 2000, in line with policy projections, but below potential and not sufficient to achieve significant decreases in overall unemployment, which remains stubbornly high at 29.0%. Youth unemployment is approximately twice as high, a disconcerting fact both in terms of the present and the anticipated future economic and social repercussions. A significant trade deficit and weak productivity are other macroeconomic challenges. A lack of coordination and cooperation among different layers of government on economic policy is one of the reasons these economic challenges persist. A significant trade deficit and weak productivity are other macroeconomic challenges. A lack of coordination and cooperation among different layers of government on economic policy is one of the reasons these economic challenges persist. The education system has not improved since the first ‘two schools under one roof’ policy emerged in the aftermath of the war in some areas of the country- the arrangement basically divides children in schools according to their ethnic background of their belonging which in turn creates yet another strata of social exclusion.
What would be your advice for such government? Can the complexity of guarantying to three nations the equal status in decision making process justify high unemployment, weak productivity or in general terms, economic inefficiency?
(334.) Witam Pana Panie Profesorze.
Witam wszystkich czytelników, przyjaciół i sympatyków Blogu „Wędrujący Świat”.
Przepraszam że znowu odbiegam od głównej tematyki Blogu.
Dziś pragnę poruszyć, jeśli mogę kilka tematów dotyczących tego „kraju” i całej UE:
1. Czy tak być powinno? Czy to w porządku?
W artykule prasowym „Zarabiają grając dla WOŚP” z stycznia 2009 r. zamieszczonym na portalu internetowym (Interia .pl ). Przeczytać można, że artyści występujący na imprezie charytatywnej, jaką jest WOŚP, za występ „żądali”(od organizatorów imprezy) do ok. 30 tys. zł. Czy to w porządku wobec chorych dzieci?
Ciekawe pytanie, dlaczego artyści wzięli pieniądze za występ na rzecz chorujących dzieci na choroby nowotworowe? Byli też Artyści, którzy postąpili właściwie i całe honorarium za występ przekazali na konto fundacji.
P.S. Ciekawe, za co i ile organizatorzy WOŚP muszą płacić?
WOŚP to wg mnie słuszne, wielkie przedsięwzięcie. Działanie WOŚP wg wielu ludzi w tym także mnie ma sens !!!
2.Ciekawy artykuł dla kibiców piłki nożnej jest w Przekroju Sportowym (oraz na //sport.wp.pl) „Tyle zarabia się w PZPN ! Zobacz listę krezusów…”. W artykule Przedstawiono zarobki władz PZPN.
3.Kryzys gazowy rosyjsko – ukraiński a UE. Jak długo przyjdzie nam czekać na poprawę?
Dziś wielu ludzi zastanawia się nad przyczynami jego powstania:
– motywy polityczne;
– motywy gospodarcze (m.in.: mniejsza produkcja u sąsiadów i duże straty finansowe);
– imperializm (utrzymanie kontroli nad państwami powstałymi po rozpadzie ZSRR; konflikt w Gruzji);
Wielu ludzi zastanawiało się czy Rosja posiada wystarczające zasoby gazu pozwalające na zaspokojenie własnych potrzeb, Ukrainy i krajów Unii Europejskiej.
Czy Rosja posiada wystarczające środki finansowe, aby kupić znaczne ilości gazu od swoich stałych dostawców, aby potem sprzedać, przesłać go UE?
Mieszkańcy UE zapewne mają nadzieję, że władze UE podejmą w końcu zdecydowane działania takie jak:
a). zwiększenie wydobycia gazu i ropy w wszystkich krajach UE, oraz uruchomienie solidarnej wzajemnej pomocy w ramach UE dla krajów, które kryzys najbardziej dotyka kryzys gazowy (np. dostawy gazu w cysternach);
b). dywersyfikacja źródeł gazu w UE;
c). powstanie transgranicznych połączeń gazowych i elektryczne w UE;
d). powstanie nowych gazociągów i terminali gazu skroplonego oraz dużych profesjonalnych magazynów gazowych (zapasy ropy i gazu wg badań i sugestii „polskich specjalistów” mogą być także magazynowane w tzw. naturalnych kawernach solnych w Polsce);
e). wprowadzenie zmiany, które doprowadzą do wzrostu oszczędności energii w domach (domy energooszczędne, domy pasywne; domy inteligentne), biurach i zakładach (nowoczesne energooszczędne technologie; termoizolacja budynków; energooszczędne żarówki i świetlówki; i wiele innych rozwiązań);
f). podjęcie na wielką skale inwestycji w energetykę odnawialna (elektrownie wodne; elektrownie wiatrowe i słoneczne) i w ostateczności w energię jądrowa (nowoczesne elektrownie atomowe).
Niestety wszystkie powyżej wymienione przeze mnie działania wymagają czasu, (którego akurat teraz brakuje) i wysokich nakładów finansowych aczkolwiek są konieczne.
4. Niedługo okazać się może, że konieczna jest oszczędna gospodarka nie tylko energią i jej nośnikami, ale także kurczącymi się zasobami wody pitnej w całej UE.
Co do wody, wg „specjalistów” wskazane, pożądane działania prewencyjne są następujące:
kilkukrotne wykorzystanie wody w domu, biurze i zakładzie (po wstępnym oczyszczeniu w odpowiedniej instalacji); utrzymanie już istniejących (naturalnych i sztucznych) oraz budowa nowych różnej wielkości zbiorników retencyjnych (cel: gromadzenie wody opadowej); wprowadzenie systemów nawadniania kropelkowego (wykorzystanie do nawadniania tzw. brudnej wody) na terenach stepowiejących (np. w Polsce); pasy zadrzewień śródpolnych; w niektórych krajach instalacje do odsalania wody morskiej; itd.
(333.) Szanowny Panie Profesorze!
Przeczytałem książkę “Wędrujący świat” z wielkim zafascynowaniem (nienadużywając słów – bo słowa znaczą). I treścią, i formą.
Pragnę Pana Profesora przeprosić za zbytnią może śmiałość, bo nie jestem eknomistą, ale trudno mi oprzeć się pokusie podjącia próby uzyskania obiecanej przez Pana cennej nagrody (chyba w SUPER STACJI), w postaci egzemplarza książki z autografem
Autora – a może nawet 2 takich nagród.
Po pierwsze wydaje mi się, że znajduje DWIE “rzeczy”, o których Pan nie napisał w “Wędrującym świecie”, a myślę, że warto by było dla jeszcze lepszego zobrazowania problemów i eksponowania idei.
Po drugie gdy zachwalam czytany “Wędrujący świat” i słyszę prośbę “to pożycz mi jak skończysz” – nie mogę tej prośby zrealizować, bo: A – to książka, której nie mżna przeczytać “tak sobie” – tylko trzeba ją mieć i móc do niej sięgać aby postudiować (jak Biblię czy encyklopedie). Trzeba więc ją mieć i sprezentować, a skoro uznałem ją za świetny prezent dla bliskich (na każdą okazję i bez) to pewnie nie jeden egzemplarz jeszcze zakupię (dziś próbowałem 3 – dla synów, ale nie było w księgarni ,i ponoć w hurtowni). B – w posiadanym egzemplarzu, pomimo wielkiego szacunku dla książek, pozaznaczałem (w brzydki sposób) mnóstwo fragmentów(do których będę chciał powracać) więc nie nadaje się do pożyczania. C – taki “specjalny” egzemplarz “Wędrującego świata” byłby mi wyjątkowo bliski choć (jak wspomniałem) nie jestem ekonomistą, i był by główną pozycją w mojej skromnej osobistej biblioteczce. Ewentualny drugi egzemplarz – nagrodę, sprezentował bym bratu – też prof. ekonomii i też absolwentowi (i pracownikowi) SGH.
Ale do rzeczy:
I – Przy atrakcyjnym bardzo – kompleksowym, interdyscyplinarnym, i w istocie systemowym – opisie świata, brakuje ni formalnego przytoczenia i zastosowania do porównań TEORII SYSTEMÓW. Teori (powszechnie niedocenianej), która ułatwia percepcję i zrozumienie współistnienia różnych systemów (autonomicznych – równo ważnych, funkcjonujących w ramach jednego nadsystemu, innych funkcjonujących w otoczeniu, ale poza “własnym” nadsystemem, a także systemów funkcjonujących w ramach danego systemu – jego podsystemów) oraz ułatwia ważne niezmiernie formułowanie celów i zadań – tych autonomicznych oraz TYCH WSPÓLNYCH! A to istotne dla walki z przytaczanym wielokrotnie (obrzydliwym z natury) partykularyzmem. Teori, która uświadamia znaczący fakt, że najsłabsze ogniwo (podsystem) systemu determinuje sprawność (lub jej brak) całego systemu!!! (też oczywiście dotyczy to każdego pod -, i nad -).
To wydaje się mogło by (dodatkowo) wzmocnić obrazowanie idei równomiernego rozwoju spoeczno – gospodarczego z uwzględnianiem celów (interesów) “innych” (tych biedniejszych, słabszych, pozostających daleko w tyle, i… hamujących rozwój systemu). Tak na poziomie systemu – państwa, systemu – regionu, systemu – planety Ziemi (nie sięgając “na razie” do nadsystemu międzyplanetarnego).
Nota bene – jak słyszę lub czytam “polski system ochrony zdrowia”, to wszystko mnie boli od ordynarnego i powszecznego niemal nadużywania pojęcia SYSTEM.
II – w bardzo bogatym arsenale “metod i technik porównawczych” brakuje mi zastosowania, niezwykle interesującego pojęcia, zjawiska (współczynnkia)- “elastyczność popytu”. Brak tej elastyczności lub pojawienie się “elastyczności popytu odwrotnie proporcjonalnej” to zjawisko bardzo istotne i prowokujące do badań nietypowych sytuacji, grożących perturbacjami społeczno – gospodarczymi. Np. powszechna skłonność do nadpłacania nieuzasadnionego ekonomicznie i płacenia za usługi zdrowotne oferowane, a nieuzasadnione medycznie, przez konsumentów – pacjentów, w sytuacji silnej asymetrii wiedzy (a więc i siły) stron transakcji, powinna skłaniać do zabezpieczania (silnego) słabszej (w wielu aspektach) strony, przed wykorzystaniem tego zjawiska – z chęci maksymalizacji zysku! To poważny argument za ograniczaniem i eliminowaniem “mechanizmów rynkowych” w obszarze (pseudo)systemu ochrony zdrowia oraz za usprawnianiem klasycznych funkcji (nowoczesnego, demokratycznego i… katolickiego) państwa. To nawet nie kwestia “silnie regulowanego rynku” (interwencje selektywna i trafne). to kwestia całkowitego wystrzegania się “rynku” w tym obszarze! Faktyczne potrzeby zdrowotne, obiektywnie zdjagnozowane (systematyczne badania autentycznie niezależne) powinny bayć zaspokajane w celowy, planowany i kontrolowany (wieloinstancyjnie i interdyscyplinarnia), z zachowaniem dyscypliny i najwyższej dbałości o najwyższe dobro narodu jakim jest życie i zdrowie. Inicjowanie i wzmacnianie mechanizmów wolnorynkowych w tym obszarze to uwstecznienie i odbieranie dawno nabytych praw. Bo w cywilizowanych państwach (tych rozwiniętych – odpowiedni wskaźnik HDI) system ochrony zdrowia opiera się na systemie powszechnego ubezpieczenia, uwzględniającego zasady solidaryzmu i rozłożenia ryzyka, a nie na zasadie równoważenia podażą, kreowanego przez podmioty tej sfery, popytu efektywnego, (rodzaj, liczba i jakość usług) wyrażanego nie tylko chęcią zakupu ale i “zdolnością do zapłaty”! Generowanie popuyt na usługi zdrowotne wysokowydajnymi, wyszukanymi metodami i tachnikami marketingowymi oraz uzależnienie ratowania życie i zdrowia od “zdolności do zapłaty” pacjentów, to nie tylko brak etyki i humanitaryzmu!!! A jak to pogodzić z rozwojem społeczno – gospodarczym?!
Nota bene – co to ma być za “rynek” jeśli “system ochrony zdrowia” krzyczy, że ochrona zdrowia nie może być “bezpłatna”, a stale bierze więcej (wyższe składki ubezpieczenia obowiązkowego, dotacje i oddłużenia z budżetu państwa i budżetów samorządów terytorialnych, formalne i nie opłaty pacjentów oraz dopłaty i prezenty,, różne darowizny i jałmużny zbierane w akcjach indywidualnych i zbiorowych) i woła o jeszcze więcej (ubezpieczenia dodatkowe i oficjalne powszechne dopłaty) przy jednoczesnym “wymykaniu się” (formalnym lub nie koniecznie) z systemu obowiązkowego ubezpieczenia – po większości usług z zakresu stomatologii – coraz to innych usług! Przy jednoczesnym upartym wzbranianiu się przed sprawnym podsystemem kontroli wewnętrznej (powszechne, systemowe monitorowanie zdarzeń i kosztów) i bez determinacji w walce z ogromnymi kosztami topionymi! A w zamian drugiej stronie transakcji (która powinna być pierwszą) nie daje się i nawet nie oferuje dokładnie nic (dalej długie kolejki i rzucanie na kolana, a także kompromitujące totalnie “usługi” w stylu “handlu skórami”)
Prywatyzacja i “większe urynkowienie”, a najlepiej “całkiem niewidzialna ręka zupełnie wolnego rynku” i “wycofanie się” państwa z klasycznej funkcji, to panaceum na problemy polskiego (pseudo)systemu ochrony zdrowia?!!!
P. S. Wracając do ocen “Wędrującego świata” – proponuję zawalczyć o umieszczenie tej książki w wykazie lektury obowiązkowej, najdalej w ostatniej klasie licealnej, i zapewnienie – może nie egzekwowania wiedzy w niej zawartej na egzaminach maturalnych – ale szerokiej i wnikliwej dyskusji zapewniającej głębokie refleksje i zrozumienie idei rozwoju społeczno – gospodarczego przez młodych Polakw.
To mogło by przyspieszyć rozwój i dać szanse na lepsze znacznie wskaźniki zdrowia, szczęścia i wszelakiej pomyślności – bardziej może niż odkrycie złóż skarbów, w rodzaju ropy. Trzeba tylko się sprężyć, bo angielskie wydanie może szybciej wykorzystać inny naród! Takiego rozwiązania dającego szansę na większe przyspiesenie, i wyprzedzenie innych, życzę Panu Panie Profesorze i wnuczce Pańskiej wnuczki! pacOn
(332.) W kontekście wpisów 330 i 331.Wydaje się, że są przesłanki aby podstawą „nowego otwarcia’ w polityce USA stał się zrównoważony rozwój i tym samym zapleczem intelektualnym… Warszawa z G. W. Kołodką na czele w miejsce Chicago z następcami M. Friedmana… Można byłoby także pomarzyć aby Polska, a nie Ameryka, zamiast być drugą Japonią czy Irlandią stanęła na czele zmian i istotnych przewartościowań w teoriach ekonomicznych oraz polityce gospodarczej. Jak na razie to marzenie ściętej głowy przy obecnym podejściu do działań antykryzysowych w naszym kraju.
(331.) Od dłuższego już czasu z ciekawością śledzę dyskusję na blogu, ale zadebiutować pozwalam sobie dopiero teraz. Mam wrażenie, że wątki krytyki neoliberalnej doktryny, a również historyczna ocena polskich reform okresu transformacji zdominowała ostatnie wpisy. Oczywiście, poza ostatnimi gratulacjami dla Autora znakomitej książki z racji medialnych publikacji / rankingów / podsumowań itp. Do tych gratulacji i życzeń również się dołączam, choć mniemam sądzić, że Pan Profesor specjalnie się tymi medialnymi przekazami nie zachłyśnie. Z punktu widzenia celu, który przyświeca naukowcom, a Pan Profesor tak właśnie przecież o sobie mówi, zaleta tych przekazów jest jedna – może więcej osób sięgnie po książkę, przeczyta, pomyśli, a może nawet coś wymyśli.
Pozwolę sobie spojrzeć (wraz z lekturą “Wędrującego świata”) w przyszłość, bo frapujące są dla mnie wątki książki pod kątem nie tylko wizji szerokich autostrad, ale i wyboistych dróg, po których ten świat wędrować będzie, z licznymi zakrętami. Te zakręty trudne są do przewidzenia, choć nie tylko w gestii jasnowidzów i proroków, ale też przecież naukowców, w tym ekonomistów, te prognozy leżeć powinny. Cel czy kierunek wyłania się chyba już dość wyraziście – to rozwój zrównoważony, nareszcie chyba racjonalna koncepcja rozwoju cywilizacji. Koncepcja, która w sposób kompleksowy traktuje ekonomię, ekologię i społeczeństwo, a jeszcze dodać można politykę i kilka innych dziedzin. Tylko takie holistyczne podejście umożliwia bowiem znalezienie rozwiązań problemów, które we współczesnym świecie dotyczą wszystkich wymiarów, nie tylko lokalnego, regionalnego czy krajowego, ale też globalnego. Tematyka zrównoważonego rozwoju jest aktualna i powinna być obecna wszędzie, bo jest globalna właśnie. Trafnie podsumował to Pan Profesor w książce na s. 351, iż „PKB ważyć będzie coraz mniej, ale wszystkie globalne śmieci coraz – więcej”.
Dla mnie oczywiste jest, że to działalność człowieka wywołuje negatywne efekty środowiskowe w postaci choćby efektu cieplarnianego (mimo, że można spotkać się z wieloma quasi-naukowymi wywodami przeczącymi tej tezie). A już na pewno wysokość emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych jest kwestią niezaprzeczalną. Tu nie stać mnie byłoby co prawda na tak zasadniczą opinię, że w tym obszarze „neoliberalizm będzie obiecywał wiele, a dostarczy mało”. Wszak jednak geneza koncepcji zrównoważonego rozwoju z podejściem neoliberalnym też ma coś tam wspólnego. Całkowicie zgadzam się natomiast z tym, że ten właśnie problem, globalny jak mało który, wymaga mądrej i efektywnej polityki państwa, a konkretnie wszystkich państw, ugrupowań integracyjnych, mocarstw i krajów ubogich wspieranych przez te mocarstwa właśnie. Pytanie tylko, jakie cele musiałyby tu się pojawić, aby nie tylko mądrość była wyznacznikiem, bo przecież niezbyt często na mądrość decydentów mogliśmy liczyć, z perspektywy historycznej oceniając… Czyli musi się to opłacać. Wszystkim, w skali mikro i makro. Bez podejścia holistycznego nic się tu na pewno nie da zrobić. Wiele jest więc do zrobienia, a wzrost świadomości społecznej szeroko rozumiany i lepsza jakość instytucji, znów szeroko rozumianych, na dobry początek. Przyczynkiem do tego jest niewątpliwie lektura książki „Wędrujący świat”, a Panu Profesorowi życzę również publikacji w innych językach niż nadwiślański. I jeszcze a propos wpisu Wojciecha (330), czyżby zrównoważony rozwój wraz z „nowym otwarciem” w polityce USA również dostrzeżemy?